Hałas uliczny może powodować przyspieszoną utratę telomerów u zeberek (Taeniopygia guttata), które opuściły gniazdo – wynika z nowego badania.
Skracanie się telomerów, czyli zakończeń chromosomów, które mają chronić komórki przed utratą cennego materiału genetycznego w czasie podziałów, wskazuje na przyspieszone starzenie biologiczne. Im organizm jest starszy, tym telomery krótsze.
Badacze z niemieckiego Max Planck Institute for Ornithology i amerykańskiego North Dakota State University na łamach „Frontiers in Zoology” opisali wpływ hałasu ulicznego na długość telomerów u potomstwa zeberek. Okazało się, że osobniki wystawione na jego działanie po opuszczeniu gniazda mają krótsze telomery w wieku 120 dni niż ptaki, które były narażone na takie warunki do 18 dni po wykluciu (zanim opuściły gniazdo) i których rodzice przebywali w hałasie w czasie godów, składania jaj i wysiadywania ich.
Zeberki, wokół których było głośno po opuszczeniu gniazda, miały również krótsze telomery niż osobniki, które w ogóle nie miały styczności z hałasem z ulicy.
„Nasze badanie sugeruje, że sam miejski hałas, niezależnie od innych aspektów życia na terenach zurbanizowanych, jak zanieczyszczenie światłem czy zanieczyszczenie powietrza, jest związany z przyspieszoną utratą telomerów i może przyczyniać się do starzenia się zeberek. Nasze wnioski mogą być pierwszym krokiem do zidentyfikowania mechanizmów przyczyniających się do powstawania różnic w długości życia między ptakami z terenów miejskich i wiejskich” - zauważyła dr Adriana Dorado-Correa, która brała udział w badaniu.
Autorzy sugerują, że skoro jedynie zeberki opuszczające gniazdo w otoczeniu ulicznego hałasu mają krótsze telomery, może to oznaczać, że okres między 18 a 120 dniem po wykluciu jest dla nich kluczowy, jeśli chodzi o oddziaływanie czynników zewnętrznych. Jest to też czas, kiedy zeberki zaczynają naukę śpiewu, co może sprawiać, że są bardziej uwrażliwione na odgłosy z ulicy. Pisklęta w gnieździe mogą być z kolei mniej podatne na hałas.
Badacze wyciągnęli swoje wnioski na podstawie porównania telomerów 263 ptaków w 21 i 120 dniu po wykluciu, które trzymano w różnych warunkach: jedne przebywały w hałasie do 18 dnia po wykluciu, natomiast ich rodzice byli na niego narażeni od momentu godów do wysiadania jaj; kolejne wsłuchiwały się w odgłosy ulicy od 18 do 120 dnia po wykluciu, a ich rodzice nie mieli z tym styczności w ogóle; grupa kontrolna wcale nie była wystawiona na działanie hałasu.
Na potrzeby badania odtwarzano ptakom nagrania odgłosów ruchu ulicznego, a żeby określić długość telomerów pobierano od każdego pisklęcia próbki krwi. (PAP)
mrt/ ekr/
