8000 nowych, skutecznych kombinacji antybiotyków

Specjaliści twierdzili dotychczas, że łączenie więcej niż dwóch leków przeciwbakteryjnych nie ma sensu, ponieważ skuteczność nie staje się istotnie większa, może natomiast dochodzić do interakcji i sumowania szkodliwych skutków ubocznych.

Tymczasem biolodzy z University of California w Los Angeles UCLA odkryli tysiące kombinacji czterech lub pięciu antybiotyków, które skuteczniej niż sugerowały przeważające opinie, niszczą szkodliwe bakterie. To odkrycie ma szczególne znaczenie, ponieważ chorobotwórcze mikroorganizmy stają się coraz bardziej oporne na antybiotyki. Wcześniej ten sam zespół wykazał, że trzy podawane razem antybiotyki mogą być skuteczne nawet w przypadkach, gdy zawodzi jeden lub dwa z nich.

Korzystając z ośmiu antybiotyków, naukowcy podawali je w rozmaitych kombinacjach 4 lub 5 leków, różniących się także dawkami. W sumie wypróbowano skuteczność 18 278 kombinacji przeciwko pospolitej bakterii Escherichia coli. Liczba skutecznych kombinacji – ponad 8 tysięcy - zaskoczyła badaczy.

Przed zastosowaniem każdej kombinacji naukowcy najpierw przewidywali, jak skutecznie mogłaby ona zapobiegać rozwojowi E. coli. W przypadku połączeń 4 antybiotyków 1676 z nich okazało się skuteczniejszych niż przewidywali autorzy badań. Łącząc 5 antybiotyków aż w 6443 przypadkach uzyskano efekt przerastający oczekiwania. Z drugiej jednak strony, 2331 kombinacji czterech leków oraz 5199 – pięciu leków okazało się mniej skutecznych niż przypuszczano.

Szczególna skuteczność około 8 tysięcy kombinacji mogła wynikać z tego, że poszczególne leki działały na E. coli dzięki różnym mechanizmom, zatem ich działanie kumulowało się. Osiem zastosowanych leków działało w sumie na sześć różnych sposobów - jedne na ścianę komórkową, inne na DNA.

Ponieważ kombinacje leków badano na razie tylko w warunkach laboratoryjnych, trudno przewidzieć, czy i kiedy niektóre z nich zostaną zastosowane u ludzi. Na razie autorzy pracują nad oprogramowaniem, które już w przyszłym roku dałoby innym badaczom swobodny dostęp do wyników ich badań. Jednym ze składników oprogramowania jest MAGIC (mathematical analysis for general interactions of components) – program pozwalający analizować interakcje pomiędzy lekami. MAGIC można zresztą stosować do analizy wzajemnych oddziaływań w tak odległych dziedzinach jak badania wpływu zmian klimatu na lasy tropikalne czy też czynników społecznych na jednostki.(PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ agt/