Wspólna inauguracja roku akademickiego rozpoczęła obchody 100-lecia Uniwersytetu Poznańskiego

Wspólna inauguracja roku akademickiego 2018/2019 czterech poznańskich uczelni wyższych: Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Uniwersytetu Przyrodniczego, Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego i Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu zapoczątkowała uroczystości jubileuszu 100-lecia Uniwersytetu Poznańskiego, z którego wywodzą się te poznańskie uczelnie.

Gośćmi uroczystości byli m.in. przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, m.in. minister Andrzej Dera i wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin.

W trakcie przemówienia wicepremiera Gowina rektor UAM prof. Andrzej Lesicki poinformował, że z powodu sygnału o podłożeniu ładunku wybuchowego zmuszony jest przerwać uroczystość.

"Panie premierze, bardzo przepraszam, ale zmuszony jestem przerwać pańskie wystąpienie, jako że służby ochrony państwa informują nas o sygnale o podłożeniu bomby (…) To oczywiście jest kawał, jaki ktoś brzydki zrobił, ale oczekują od nas opuszczenia auli, przerwania uroczystości. Cóż mam zrobić, panie premierze. Takie są przepisy, które wymagają sprawdzenia tej sali. Proszę wszystkich o spokój. Dziękuję panu premierowi i przepraszam za smutną wiadomość" – dodał rektor.

Rzecznik wielkopolskiej policji Andrzej Borowiak powiedział PAP, że służby zadecydowały o ewakuacji obiektu. Policja nie chciała jednak ujawnić informacji, kiedy i do kogo wpłynęło zawiadomienie o podłożeniu ładunku wybuchowego. "Na tym etapie nie udzielamy szerszych informacji" – podkreślił Borowiak. Według informacji PAP, zbliżonych do źródła sprawy, informacja została przekazana mailem do Urzędu Miasta Poznania.

Po ok. godzinnej przerwie i przeszukaniu budynku podjęto decyzję o kontynowaniu uroczystości. "Jeszcze raz przepraszam, za to +bombowe+ wydarzenie, które zapisze się na kartach historii uniwersytetu, chociaż nie planowałem takiego upamiętnienia 100-lecia" – powiedział rektor UAM.

Wicepremier Gowin - odnosząc się do alarmu bombowego powiedział, że "uniwersytet jest wspólnotą rozumu, a rozum zawsze jest silniejszy niż głupota czy fanatyzm". "Pan minister Dera sobie zażartował, że to wszystko przeze mnie, bo miałem takie bombowe przemówienie" – dodał wicepremier.

W swoim wystąpieniu szef resortu nauki i szkolnictwa wyższego mówił o obowiązującej od poniedziałku "Konstytucji dla nauki"; podziękował za zaangażowanie środowisk uniwersyteckich w przygotowywanie ustawy i dialog.

Gowin odniósł się także do kwestii finansowania nauki. Jak mówił, "żadnej reformy, tym bardziej głębokiej reformy, nie uda się uzyskać bez wzrostu nakładów na naukę i szkolnictwo wyższe".

"W przyszłorocznym budżecie będzie 1 mld 350 mln zł więcej na naukę i szkolnictwo wyższe, do tego uczelnie publiczne otrzymają obligacje Skarbu Państwa w łącznej wysokości 3 mld zł. Mogę powiedzieć, że dokonaliśmy już tego podziału: na uczelnie poznańskie przypadnie ponad 200 mln, na uczenie wielkopolskie łącznie ok. 300 mln. To pokazuje też siłę świata akademickiego tego regionu" – wskazał minister.

Przypomniał też, że 1 stycznia 2019 roku ruszy proces podnoszenia wynagrodzeń pracowników naukowych na uczelniach. Gowin zaapelował także, aby podjąć działanie ponad podziałami politycznymi, by w krótkim czasie dojść do poziomu wydatków na naukę w wysokości 1 proc. PKB i podniesienia nakładów na szkolnictwo wyższe. "Jeżeli chcemy konkurować ze światem, jeżeli chcemy budować nowoczesną gospodarkę, jeśli chcemy mieć zamożne społeczeństwo, to musimy potraktować naukę i szkolnictwo wyższe jako koło zamachowe rozwoju cywilizacyjnego" – powiedział.

Minister odniósł się także do podpisanego 20 września rozporządzenia o dziedzinach i dyscyplinach naukowych. "To sprawa, która budziła wiele emocji w toku tych dwuletnich prac i generalnie dominował taki pogląd, że należy zdecydowanie skonsolidować dyscypliny, że to nadmierne rozdrobnienie jest jedną z barier rozwoju nauki w Polsce (…) to było zadanie absolutnie niezbędne, jeżeli chcemy stawiać na wysoki poziom badań. Równocześnie chcę z całą mocą podkreślić: konsolidacja dyscyplin nie oznacza, że jakikolwiek obszar badań znika czy traci przymiot naukowości" – podkreślił.

List do uczestników uroczystości skierował także prezydent RP Andrzej Duda. Jak podkreślił, "tegoroczna inauguracja ma charakter szczególny, bo odbywa się w wyjątkowym czasie, czasie obchodów setnej rocznicy odzyskania niepodległości". "Przed stu laty odrodziła się wolna Polska, a wraz z nią odrodziła się również Rzeczpospolita Akademicka" – podkreślił prezydent.

"Świętowanie jubileuszu kieruje nasze myśli nie tylko wstecz, ale też ku teraźniejszości i przyszłości. Chcę dzisiaj podziękować ludziom nauki, którzy – wzorem poprzedników – kontynuują zaszczytną służbę dla dobra wspólnego i pomyślności Polaków. Dziękuję za to, że wszyscy państwo swoim codziennym wysiłkiem dydaktycznym i badawczym umacniają suwerenną Rzeczpospolitą. Praca uczonych i wykładowców oraz trud studentów są ogromnie ważne dla budowania silnego nowoczesnego państwa, rozwoju innowacyjnej gospodarki narodowej i kształtowania aktywnego, odpowiedzialnego i kreatywnego społeczeństwa" – napisał prezydent.

Jak dodał, chciałby, "aby uczelnie wyższe stanowiły przestrzeń, gdzie naturalny w demokratycznym społeczeństwie pluralizm i dyskusje znajdują formy najbardziej cywilizowane, wynikające z etosu uniwersyteckiego i dziedzictwa kultury europejskiej. Jestem przekonany, że dziś szczególnie potrzeba, by wysokie standardy dobrej, pogłębionej debaty akademickiej promieniowały na debatę publiczną po to, aby różnice zdań mniej nas dzieliły, a toczone spory przybliżały do prawdy i lepszego porozumienia".

"W nowy rok akademicki wchodzą państwo z nową podstawą prawną: przyjętą przez parlament ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (…) +Konstytucja dla nauki+ wyznacza nowe ramy działalności uczelni wyższych, nowy model kształcenia i ścieżki kariery akademickiej. (…) Chciałbym, aby stała się ona ważnym impulsem do rozwoju badań i elementem budowy nowoczesnego państwa polskiego, bo tym celom właśnie ma służyć" – wskazał prezydent.

Rektor UAM prof. UAM dr hab. Andrzej Lesicki mówił w trakcie uroczystości, że najważniejszym celem obchodów jubileuszu 100-lecia Uniwersytetu Poznańskiego jest uczczenie pamięci twórców Wszechnicy Piastowskiej oraz wszystkich, którzy przyczynili się do rozwoju powstałych z niej uczelni.

"Jest też inny ważny powód, który sprawia, że nadchodzący rok będzie dla uniwersytetu niezwykle istotny, by nie powiedzieć przełomowy. To zmiana porządku prawnego, w którym funkcjonujemy. Dzisiaj wchodzi w życie ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, co oznacza, że czekają nas wyzwania związane z wdrażaniem nowych przepisów. Wyzwania, bo wprowadzać je będziemy w atmosferze poczucia niestabilności prawa, podważania autorytetu sądów i konstytucji, oraz fundamentalnej dla demokracji zasady trójpodziału władzy" – powiedział rektor.

Jak dodał, "mam świadomość, że wprowadzając zmiany w strukturze uczelni musimy zachować dotychczasowy dobytek uniwersytetu i jego wydziałów. To wielkie dobro, jakim jest możliwość prowadzenia badań naukowych i kształcenia w obrębie różnorodnych dziedzin i dyscyplin. Podpisując przed kilkoma dniami Wielką Kartę Uniwersytetów zobowiązałem się, że UAM będzie nadal zapewniał autonomię i nieskrępowaną wolność badań naukowych".

Rektor zaznaczył, że "mimo ogromu czekającej pracy", postrzega nadchodzącą zmianę jako szansę na rozwój uczelni, na stworzenie silnych dyscyplin naukowych, oraz ciągłość i kumulację dorobku w dyscyplinach naukowych.

"Zapewniam, że zmiany wprowadzać będę w duchu dialogu, że będę wsłuchiwał się w głos społeczności uniwersytetu, zwłaszcza ludzi młodych, doktorów habilitowanych i doktorów. Nowa struktura uniwersytetu powinna sprzyjać realizacji ich planów i marzeń, gdyż to to oni będą tworzyć przyszłość nauki i uniwersytetu. Ustawa pozwala myśleć również o tworzeniu struktur ponad uniwersyteckich, otwiera drogę do federacji, stwarza możliwość powrotu do idei Uniwersytetu Poznańskiego, połączenie naszych potencjałów może okazać się wielką szansą dla naszego miasta, polskiej nauki i dla nas wszystkich” – podkreślił Lesicki.

Kulminację obchodów 100-lecia Uniwersytetu Poznańskiego zaplanowano na 7 maja 2019 roku, czyli dokładnie w 100. rocznicę pierwszej inauguracji roku akademickiego na Wszechnicy Piastowskiej - późniejszym Uniwersytecie Poznańskim. Poza mszą św. w poznańskiej katedrze, uroczystym przemarszem przez miasto senatów i rad wydziałów uczelni, przy wejściu do rektoratu UAM wmurowana zostanie "kapsuła czasu". Wśród wielu inicjatyw, które mają uświetnić jubileusz poznańskiej uczelni znalazły się m.in. okolicznościowe monety, znaczek pocztowy, albumy, a także zbiór opowiadań kryminalnych osadzonych w realiach historycznego Uniwersytetu Poznańskiego. 

PAP - Nauka w Polsce, Anna Jowsa

ajw/ zan/