Długość życia zależy od liczby neuronów

Do tej pory sądzono, że spośród zwierząt stałocieplnych – ssaków i ptaków – najdłużej żyją te, które są największe lub mają najwolniejszy metabolizm. Człowieka uznawano za wyjątek od tej reguły ze względu na wyjątkowo długi okres dojrzewania i przekwitania. W schemat nie wpisywały się też niektóre ptaki, żyjące znacznie dłużej, niż ssaki tej samej wielkości.

Z teorią tą nie zgadzała się jednak prof. psychologii i biologii Suzana Herculano-Houzel z Uniwersytetu Vanderbilt (USA). Badaczka postanowiła poszukać więc innego wyjaśnienia. W tym celu porównała dane dotyczące maksymalnej długości życia różnych gatunków zwierząt z informacjami na temat ilości neuronów w ich korach mózgowych. Pomysł okazał się strzałem w dziesiątkę.

Prof. Herculano-Houzel wykazała, że papugi i ptaki śpiewające, w tym krukowate, posiadające najwięcej neuronów w korze mózgowej, żyją dłużej, niż podobnej wielkości ssaki naczelne, które dysponują nieco mniejszą liczbą komórek nerwowych. Te z kolei żyją dłużej niż wszelkie inne ssaki o zbliżonych wymiarach, które w porównaniu z nimi mają tych neuronów jeszcze mniej.

"Papugi i ptaki śpiewające potrzebują również więcej czasu, niż wiele gatunków ssaków, zwłaszcza nienależących do rzędu naczelnych, by osiągnąć dojrzałość płciową" – dodaje specjalistka.

W świetle wyników niniejszego badania człowiek nie stanowi wyjątku. Jako istota o dużej liczbie komórek nerwowych żyje i dojrzewa stosunkowo długo, ale adekwatnie do swojego wyposażenia neuronalnego.

"Ma to sens, że im więcej dany gatunek ma neuronów w korze mózgowej, tym dłużej zajmuje mu osiąganie dojrzałości fizjologicznej, a także dojrzałości psychicznej – zdolności do bycia samodzielnym. Opóźnienie to daje gatunkom z większą ilością neuronów więcej czasu na naukę przez doświadczenie podczas podejmowania interakcji ze środowiskiem" – tłumaczy prof. Herculano-Houzel.

Badaczka uważa, że kora mózgowa pełni w organizmach zwierząt stałocieplnych nie tylko rolę ośrodka mieszczącego wyższe funkcje psychiczne, jak planowanie czy rozumowanie, lecz stanowi również centrum dowodzenia, które zawiaduje dostosowywaniem funkcji fizjologicznych do aktualnej sytuacji życiowej.

Zdaniem specjalistki to właśnie owa zdolność do adaptacji jest kluczem do długiego życia. Znaczenie neuronów kortykalnych (znajdujących się w korze mózgowej) dla dojrzewania i długości życia musi jednak zostać jeszcze dokładnie zbadane. Tymczasem warto zadbać o swoje komórki nerwowe.

O szczegółach badania można przeczytać pod adresem: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/cne.24564. (PAP)

ooo/ zan/