Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
03.01.2019 aktualizacja 03.01.2019

Naukowcy UŚ opatentowali metodę doskonalszego obrazowania

Fot. Fotolia Fot. Fotolia

Naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach opracowali metodę umożliwiającą uzyskanie doskonalszego obrazu struktury obiektów badanych za pomocą tomografu. Metoda została objęta ochroną patentową – podał w środę rzecznik uczelni Jacek Szymik-Kozaczko.

Metoda jest przydatna podczas badania organizmów o bardzo delikatnej strukturze, jak np. gąbki – prymitywne wodne zwierzęta o asymetrycznych kształtach.

Dzięki zastosowaniu tomografii i mikrotomografii komputerowej można uzyskać trójwymiarowy obraz budowy analizowanego obiektu. Zdarza się jednak, że interesujące naukowców organizmy roślinne czy zwierzęce mają zbyt delikatną strukturę, by ją dokładnie zobrazować przy użyciu promieniowania rentgenowskiego. Niektóre fragmenty są zbyt cienkie, aby mogły w wystarczającym stopniu zaabsorbować strumień tego promieniowania. Tak jest w przypadku niewielkich i zbudowanych z lekkich materiałów obiektów, takich jak tkanki miękkie czy ciało gąbki.

Jeśli przed badaniem są jeszcze poddane procesowi liofilizacji, czyli są w tzw. stanie suchym, to nie można zastosować roztworu kontrastującego, co ma miejsce chociażby podczas badania tomograficznego tkanek miękkich u człowieka. Zbyt delikatne struktury organizmów żywych mogłyby bowiem ulec zniszczeniu. W związku z tym naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego postanowili opracować taki sposób przygotowania materiału biologicznego, który bez jego uszkodzenia umożliwi odtworzenie obrazu takich fragmentów organizmu.

"Aby uzyskać satysfakcjonujący nas efekt, pokrywamy badany fragment cienką warstwą aluminium lub innego metalu, najlepiej szlachetnego, zwłaszcza złota, srebra lub platyny, przy czym grubość napylanej warstwy uzależniona jest od rodzaju analizowanej struktury. W ten sposób, skanując raz jeszcze interesujący nas materiał, otrzymujemy dokładny obraz wszystkich elementów, także delikatnych struktur, takich jak tkanki miękkie" – wyjaśnił dr hab. Andrzej Woźnica z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŚ, współautor opatentowanej metody.

Inspiracją do poszukiwania rozwiązania były badania struktury słodkowodnych gąbek Spongilla lacustris. Nie wszystkie mechanizmy ich funkcjonowania zostały odkryte. Aby poznać je dokładniej, zespół biologów z Uniwersytetu Śląskiego postanowił odtworzyć wewnętrzną strukturę gąbek w postaci trójwymiarowego obrazu m.in. przy użyciu tomografii i mikrotomografii komputerowej.

"Dzięki opatentowanej metodzie obraz ten jest jeszcze bardziej dokładny, daje nam nowe możliwości w opisywaniu kolejnych mechanizmów, które potem będzie można zastosować w codziennym życiu, wykorzystując je na przykład w biotechnologii" – dodał biolog.

Autorami "Sposobu przygotowania obiektu zbudowanego z materiału o niskim współczynniku absorpcji promieniowania rentgenowskiego do badań w promieniowaniu rentgenowskim" są naukowcy reprezentujący Wydział Biologii i Ochrony Środowiska UŚ: dr hab. Andrzej Woźnica, dr Jagna Karcz oraz mgr Jerzy Karczewski. Rozwiązanie zostało opracowane we współpracy z dr. Marcinem Binkowskim. 

PAP - Nauka w Polsce, Anna Gumułka

lun/ ekr/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024