30.08.2010 aktualizacja 30.08.2010

Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża

29 kwietnia 1978 r. w Gdańsku powstał Komitet Założycielski Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, dając początek robotniczemu ruchowi, który rozpoczął strajk w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r. W WZZ Wybrzeża działali m.in. Bogdan Borusewicz, Andrzej Gwiazda, Joanna Duda-Gwiazda, Bogdan Lis, Anna Walentynowicz oraz Lech Wałęsa. <br /><br />

W deklaracji Komitetu Założycielskiego Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża z 29 kwietnia 1978 r., podpisanej przez Andrzeja Gwiazdę, Krzysztofa Wyszkowskiego i Antoniego Sokołowskiego, stwierdzano m.in.: "Celem Wolnych Związków Zawodowych jest organizacja obrony interesów ekonomicznych, prawnych i humanitarnych pracowników. WZZ deklarują swą pomoc i opiekę wszystkim pracownikom bez różnicy przekonań czy kwalifikacji. () Identyfikując się z założycielami pisma +Robotnik+, w nim oraz we własnych wydawnictwach informować będziemy o naszej pracy. Wzywamy wszystkich pracowników, robotników, inżynierów i urzędników do tworzenia niezależnych przedstawicielstw pracowniczych. Droga do celu prowadzić może również poprzez wprowadzanie do Rad Zakładowych niezależnych działaczy, którzy reprezentować będą wyborców uczciwie, broniąc ich interesów".

Autorzy deklaracji pisali, że "społeczeństwo musi wywalczyć sobie prawo do demokratycznego kierowania swoim państwem", i że "autentyczne związki i stowarzyszenia społeczne mogą uratować państwo, bo tylko przez demokratyzację prowadzi droga do scalenia interesów i woli obywateli z interesem i siłą państwa".

WZZ Wybrzeża, mając wsparcie ze strony Komitetu Obrony Robotników i Ruchu Młodej Polski, zorganizowały udane manifestacje w rocznicę strajków z 1970 r. i rozpoczęły wydawanie własnego pisma - "Robotnik Wybrzeża". Niezależne związki zawodowe były inwigilowane przez Służbę Bezpieczeństwa, a ich członkowie wielokrotnie poddawani represjom.

Powołanie Komitetu Założycielskiego WZZ Wybrzeża było drugą tego typu inicjatywą. Pierwszy komitet WZZ założył 23 lutego 1978 r. w Katowicach Kazimierz Świtoń, wspierany przez środowiska skupione wokół ROPCiO oraz KOR.

PAP - Nauka w Polsce

mjs/ abe/ woj/ krf/bsz