W nadajniki wyposażono 42 dubelty. W 2014 roku urządzenia będą jeszcze zakładane kolejnym ptakom - poinformowała PAP koordynatorka projektu Dominika Musiał z realizującego projekt Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków.

Dubelty są namierzane w Dolinie Narwi dzięki miniaturowy nadajnikom, przy czym 19 ptaków nosi tzw. geolokatory, 15 - nadajniki VHF, a osiem kolejnych - nadajniki GPS. Obserwowane są głównie samce dubeltów, ale też dwie samice. "Wiadomo, że pierwsza z nich już wodzi młode, druga ciągle wysiaduje jaja" - poinformowała Musiał.

Są już pierwsze spostrzeżenia z badań. "Potwierdziło się na przykład, że samce w ciągu jednej nocy mogą odwiedzać różne tokowiska. Zaskoczyło nas jednak, że mogą to być miejsca znacznie od siebie oddalone" - poinformowała Musiał.

Musiał wyjaśniła, że geolokatory ptaki noszą na nogach. Urządzenie waży ok. 0,8 grama. "Zgromadzone przy ich pomocy dane będzie można odczytać w przyszłym roku po ponownym schwytaniu tych samych osobników. Szanse na to są duże, ponieważ ptaki są przywiązane do tokowisk, czyli miejsc gdzie odbywają gody, a te mają względnie stałe lokalizacje. Dzięki geolokatorom dowiemy się gdzie i jak długo ptak przebywał na zimowisku oraz jak przebiegała trasa jego jesiennej i wiosennej wędrówki" - poinformowała Musiał.

15 dubeltów jest namierzanych w terenie dzięki nadajnikom VHF, które emitują fale radiowe. Są one przyklejane ptakom do piór na grzbiecie. Musiał tłumaczy, że umożliwia to dubeltom pozbycie się tych nadajników, jak zbędnego bagażu, wraz z piórami, co dzieje się w trakcie jesiennego pierzenia. "Urządzenia pozwalają na śledzenie dubeltów na lęgowiskach w czasie rzeczywistym. Ta metoda jest najbardziej pracochłonna, ponieważ wymaga podążania za ptakiem z anteną, często w trudnodostępnym terenie" - tłumaczy Musiał. Przy okazji tych obserwacji ornitolodzy mierzą parametry siedlisk dubeltów, a także pobierają do badań próbki gleby z miejsc, gdzie te ptaki żerują. "Ich analiza pozwoli na określenie jak zasobne w bezkręgowce, czyli pokarm dubelta, są siedliska w dolinie górnej Narwi" - dodała.

Nadajniki wykorzystujące technologię GPS również są ptakom przyklejane do piór na grzbiecie. "Dane o lokalizacji osobnika zapisywane są co godzinę. Następnie przekazywane są automatycznie do specjalnej stacji, gdy tylko ptak znajdzie się w jej zasięgu. Po naniesieniu punktów na mapę widać wyraźnie, po jakim obszarze poruszał się dany osobnik, czy odwiedzał jedno, czy kilka tokowisk oraz gdzie odpoczywał lub żerował" - podkreśla Musiał.

Ochrona dubeltów ma być skuteczniejsza m.in. przez poprawę stanu ich siedlisk. Dlatego prowadzone są wykupy gruntów w pobliżu miejsc występowania dubeltów, by podjąć tam działania poprawiające ptakom warunki środowiskowe. Projekt zakłada wykup 160 hektarów łąk. Już kupiono 90 ha. Trwające prace nad projektami brodów i zastawek wodnych. "Przygotowujemy się także do remontu dróg dojazdowych do łąk, które mamy zamiar odtwarzać dla dubeltów przez odkrzaczanie i koszenie. W tym roku będzie to około 40 ha" - poinformowała Musiał.

Projekt „Czynna ochrona dubelta w obszarze Natura 2000 Dolina Górnej Narwi” rozpoczął się jesienią 2012 r. Realizuje go Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków z Fundacją Natura International Polska. Przedsięwzięcie współfinansują Komisja Europejska i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu LIFE+. Wartość projektu to 2,1 mln euro. Jego realizacja potrwa do połowy 2016 r.

PAP - Nauka w Polsce

kow/ mki/ jbr/ mrt/