Prof. Tomasz Goslar, laureat Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, jest światowej sławy ekspertem w dziedzinie badań najmłodszego czwartorzędu i znawcą mechanizmów dawnych zmian klimatu. Wyniki jego prac mogą pomóc badać np. szybkość reakcji ekosystemów na zmiany klimatu.
Prof. Goslar - fizyk z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2014 otrzymał w obszarze nauk o życiu i o Ziemi. Wyróżniono go za \"kluczowy dla współczesnych badań klimatycznych wkład w ustalenie chronologii zmian stężenia izotopu węgla C14 w atmosferze podczas ostatniego zlodowacenia\".
Laureat jest światowej sławy ekspertem w dziedzinie badań najmłodszego czwartorzędu - okresu, który rozpoczął się 2,58 mln lat temu i trwa do dziś. Jego najważniejsze osiągnięcia dotyczą badania chronologii i mechanizmów dawnych zmian klimatu. \"Wyniki interdyscyplinarnych badań prof. Goslara i zaproponowane przez niego nowe rozwiązania metodologiczne są niezwykle istotne dla przyszłych badań np. nad szybkością reakcji ekosystemów na zmiany klimatu. Mają także istotny wpływ na wiele dziedzin m.in. geologię mórz, paleoklimatologię, heliofizykę, paleobiologię i modelowanie klimatu\" - podkreśla FNP w przesłanym PAP komunikacie.
Zmiany klimatu są obecnie jednym z największych wyzwań cywilizacyjnych. Coraz pilniejszą kwestią staje się poznanie mechanizmów powodujących te zmiany, co może umożliwić szacowanie ich wpływu na współczesne ekosystemy. Z tego powodu tak ważne są analizy szybkich zmian klimatycznych, które miały miejsce w przeszłości. Ostatnia poważna zmiana klimatu na półkuli północnej nastąpiła pod koniec ostatniego zlodowacenia - zwanego epoką lodowcową - w okresie tzw. młodszego dryasu (ok. 12,8 tys.- 11,7 tys. lat temu). Był to trwający ok. 1100 lat okres gwałtownego ochłodzenia, pod koniec którego nastąpiło równie gwałtowne ocieplenie. Badania prof. Tomasza Goslara stanowią ważny wkład w rozumienie tego okresu.
Kluczowe dla zrozumienia przebiegu zmian klimatycznych w młodszym dryasie było ustalenie ich dokładnej chronologii. Pierwsze próby datowania zmian w tym okresie opierały się na badaniu osadów oceanicznych i grenlandzkich rdzeni lodowych. Żadne z tych przyrodniczych archiwów nie umożliwiało jednak odtworzenia precyzyjnej chronologii tego okresu. Profesor Goslar do jej ustalenia wykorzystał analizę osadów w wybranych jeziorach. Osady te pozwalają na uzyskanie bezwzględnej, ciągłej skali czasowej oraz dostarczają materiału z roślin lądowych, których wiek można określać przy pomocy izotopu węgla C14 (radiowęgla).
Profesor Goslar był jednym z liderów zespołu badającego osady warwowe Jeziora Gościąż w województwie kujawsko-pomorskim. Na podstawie wyników swoich badań jako pierwszy zrekonstruował stężenie radiowęgla w atmosferze w okresie młodszego dryasu. Dzięki temu jako pierwszy zdołał także dokładnie datować młodszy dryas oraz ustalić szybkość zmian środowiskowych na początku i u schyłku tego okresu ochłodzenia.
Prof. Tomasz Goslar urodził się w 1958 roku w Koźlu. Doktorat obronił w 1990 r. na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Tam też uzyskał habilitację (1997 r.). W latach 1981-2001 pracował na Politechnice Śląskiej. Od 2001 r. prowadzi badania w Instytucie Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Kieruje też Poznańskim Laboratorium Radiowęglowym, które stworzył w 2001 r. Jest to ośrodek datowania radiowęglowego, obecnie jeden z największych tego typu na świecie. Wyniki analiz tego ośrodka są elementem prac badaczy z dziedziny nauk o Ziemi i archeologów, pochodzących z ponad tysiąca instytucji naukowych z 50 krajów świata. Jest autorem ponad 70 artykułów naukowych w czasopismach z Listy Filadelfijskiej.
PAP - Nauka w Polsce
ekr/ agt/
