Ekspert: nowatorski pomysł i profesjonalny wniosek receptą na sukces w Horyzoncie 2020

Horyzont 2020 to największy w historii program finansowania badań naukowych i innowacji w Unii Europejskiej. Jego budżet w latach 2014-2020 wynosi prawie 80 mld euro. Z danych Komisji Europejskiej z października 2015 roku wynika, że w dotychczasowych konkursach programu Horyzont 2020, który wystartował z początkiem 2014 roku, Polska wywalczyła 0,98 proc. wszystkich konkursowych środków. To prawie tyle, ile w całym poprzednim siedmioletnim 7. Programie Ramowym (1,11 proc.).

"Polskie podmioty stać na sukces w Horyzoncie 2020, potencjałem nie ustępujemy jednostkom i przedsiębiorstwom zagranicznym. Ale sukcesu w Horyzoncie 2020 nie zagwarantuje sam potencjał" - podkreśla zastępca dyrektora w Krajowym Punkcie Kontaktowym Programów Badawczych UE, Katarzyna Walczyk-Matuszyk. "Sukces w Horyzoncie to nie kwestia szczęścia, ale wytężonej pracy, odpowiedniej strategii, planowania i zasobów" - dodaje.

W wyścigu o środki z Horyzontu 2020 Polacy konkurują z instytucjami z całej Unii Europejskiej, krajów stowarzyszonych i często z krajów trzecich. "A zatem pomysł na projekt musi być innowacyjny w skali europejskiej, a najlepiej globalnej. Punktem odniesienia do oceny innowacyjności jest zatem to, co dzieje się w danej dziedzinie czy sektorze w Europie i na świecie" - zauważa Walczyk-Matuszyk.

Fundamentalne znaczenie ma także sposób przedstawienia pomysłu na projekt. "Przygotowując wniosek trzymajmy się struktury formularza wniosku i odnieśmy się do wszystkich wskazanych aspektów. Odpowiedzi na nie szukają eksperci oceniający nasze aplikacje. Zatem – nie pomijamy żadnych punktów wymienionych w formularzu. Pamiętajmy o wielkości czcionki, akapitów i liczbie dopuszczalnych znaków, a także o tabelach, zdjęciach, grafikach, np. tych prezentujących strukturę zarządzania i wreszcie wykresach" - radzi ekspert KPK.

Podstawowe to wykresy Gantta i Perta - graficzne narzędzia planowania i kontroli projektów. "Wykres Gantta od razu zdradzi, czy autor potrafił realistycznie zaplanować realizację projektu w czasie" - zauważa Walczyk-Matuszyk.

Ważny jest też język wniosku. "Ja nazywam go żartobliwie Bruenglish" - mówi przedstawicielka KPK. "Posługujmy się tymi samymi terminami, co autorzy konkursu. Zdecydowanie odradzam przygotowanie wniosku w języku polskim, a potem zlecenia jego tłumaczenia. Nie dlatego, że tłumaczenie może być nieprecyzyjne, ale przede wszystkim dlatego, że wnioski realizujemy głównie w konsorcjach międzynarodowych, raportujemy czy kontaktujemy się z oficerem projektowym także w języku angielskim" - tłumaczy.

Horyzont 2020 to program międzynarodowy, w którym przeważają konsorcja złożone z minimum trzech partnerów z trzech różnych krajów członkowskich lub stowarzyszonych. Oceniana jest jakość konsorcjum, doświadczenie partnerów i ich komplementarne kompetencje. "Warto budować konsorcja z doświadczonymi jednostkami cieszącymi się dobrą reputacją w programach ramowych. Niezwykle istotny jest również udział małych i średnich przedsiębiorstw" - zauważa Walczyk-Matuszyk. Jednym z dodatkowych kryteriów oceny jest wielkość budżetu przeznaczonego w ramach konsorcjum dla sektora MŚP. Pod uwagę brany jest też odpowiedni "gender balance", dlatego trzeba pamiętać o obecności kobiet w strukturze zarządzania i ich roli np. na stanowiskach koordynatorek czy liderek pakietów zadań.

Przygotowanie wniosku - przyznaje Walczyk-Matuszyk - to inwestycja, która wymaga czasu i odpowiednich zasobów. "To doświadczeniu i kompetencjom koordynatora przyglądają się eksperci oceniający wnioski. Dobrych specjalistów można poszukać na rynku, albo profesjonalnie przeszkolić własny personel, np. korzystając z bezpłatnych warsztatów oferowanych przez sieć KPK" - przypomina. Warto pamiętać o instytucjach takich jak: Stałe Przedstawicielstwo RP przy Unii Europejskiej, Biuro PolSCA czy o Biurach Regionalnych poszczególnych województw w Brukseli, które także wspierają uczestnictwo polskich podmiotów w Horyzoncie 2020.

"Bardzo pomocne jest również zdobycie doświadczenia, jako ekspert oceniający wnioski. Komisja Europejska stale poszukuje specjalistów, często w wąskich dziedzinach, którzy mogliby zostać ewaluatorami wniosków projektowych" - zauważa zastępca dyrektora w Krajowym Punkcie Kontaktowym Programów Badawczych UE.

Czasami z wyścigu o wsparcie z Horyzontu 2020 naukowców mogą wyeliminować banalne błędy. "Nie czekajmy na ostatnią chwilę ze złożeniem wniosku, w nerwach łatwo coś przeoczyć, sam system elektroniczny lubi także płatać figle" - przestrzega.

Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE, wraz z siecią 11. Regionalnych Punktów Kontaktowych, wspiera uczestnictwo polskich jednostek naukowych i przedsiębiorstw w programach ramowych. Organizuje dni informacyjne, konferencje, oferuje usługi konsultacyjne, bezpośrednie doradztwo w zakresie przygotowania wniosków oraz mentoring.

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ mki/