W 2016 r. ŚBC świętowała swe 10-lecie. Z tej okazji wydana właśnie została jubileuszowa publikacja "Cyfrowa pamięć regionu. 10 lat Śląskiej Biblioteki Cyfrowej". Obejmuje ona m.in. zarys historyczny biblioteki, opis uczestników współorganizujących jej działalność wraz z ich projektami, statystyki oraz plany na przyszłość.

Wśród tych ostatnich koordynatorzy ŚBC wskazali m.in. na potrzebę usprawnienia i poszerzenia procesu digitalizacji. Potrzeba ta głównie związana jest z nieustannie rosnącą liczbą wymagających cyfryzacji dokumentów oraz z nowymi możliwościami technicznymi, dzięki którym cyfryzacja staje się coraz bardziej efektywna i masowa. Dużą rolę, zdaniem ekspertów, odgrywają tu także potrzeby użytkowników, którzy oczekują wygodnego dostępu do kompleksowo gromadzonych zbiorów.

"Dotychczasowa digitalizacja objęła ledwie parę procent zasobów domeny publicznej, które w ogóle mogą zostać ucyfrowione. Ilość dokumentów wchodzących do domeny publicznej, zwłaszcza powojennych tytułów czasopism, zacznie intensywnie wzrastać" – podkreślił w publikacji koordynator ŚBC i kierownik Działu Mediów Cyfrowych "Digitarium" Biblioteki Śląskiej Remigiusz Lis.

Zapowiedział ponadto, że digitalizacja i udostępnianie cyfrowych dokumentów "zostaną udoskonalone na wielu poziomach".

Już w najbliższych tygodniach zostanie zaprezentowany nowy, dostosowany do współczesnych trendów technologicznych, interfejs ŚBC. "Docelowo w tym obszarze pojawi się w końcu rozwiązanie, o którym marzy każdy użytkownik i bibliotekarz cyfrowy – możliwość przeszukiwania pełnotekstowego z pozycjonowaniem wyników wyszukiwania na frazach, ze wskazaniem miejsc dokumentu, w których fraza występuje" – dodał koordynator ŚBC.

Ponadto, w dłuższej perspektywie, pracownicy ŚBC chcą także zestandaryzować kwestię archiwizacji plików, dostosowując je do nowoczesnego modelu. "Ciągłym zadaniem będzie również podnoszenie jakości rozpoznania zdigitalizowanych tekstów, szczególnie w zakresie czcionki gotyckiej" – dodał Lis.

Koordynatorzy ŚBC wskazali także na kwestię przechowywania danych. "Ich ilość i przyrost stanowi problem dla największych instytucji, dlatego sensowną alternatywą i przyszłościowym rozwiązaniem będzie zapewne równoległe korzystanie z usług zewnętrznych ośrodków, wyspecjalizowanych w archiwizacji danych" – prognozuje Lis.

Poszerzenie digitalizacji konieczne jest m.in. ze względu na stan zachowania wielu dokumentów bibliotecznych wydrukowanych na tzw. kwaśnym papierze, wydanych do 1990 r. "Przez ok. 150 lat do masy papierowej dodawano kwasowe komponenty klejowe, które z czasem doprowadzają do samodegradacji papieru. W efekcie karta papieru żółknie, staje się sztywna i łamliwa, a dokument się kruszy. Proces ten można zatrzymać, lecz jest on nieodwracalny. Paradoksalnie, zabytkowe 500-letnie starodruki po konserwacji przetrwają kolejne setki lat, a nam, bez szybkiej rejestracji obrazów dokumentów XIX i XX w. grozi +czarna dziura+ w ciągłości wydawniczej tego okresu" – wyjaśnił Lis.

Część tych założeń będzie realizowana dzięki projektowi "Poszerzenie i usprawnienie dostępu do zasobów ŚBC wraz z digitalizacją i udostępnieniem piśmiennictwa regionalnego", dofinansowanego ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu "Kultura cyfrowa".

Śląska Biblioteka Cyfrowa została utworzona w 2006 r. na mocy porozumienia pomiędzy Biblioteką Śląską (koordynatorem prac) a Uniwersytetem Śląskim. Tworzą ją 62 instytucje m.in. biblioteki, organizacje pozarządowe, muzea, wydawnictwa. Jej celem jest prezentacja w internecie kulturowego dziedzictwa Śląska w jego historycznej i współczesnej różnorodności, publikowanie naukowego dorobku regionu oraz wspieranie działalności dydaktycznej i edukacyjnej.

Obecnie ŚBC liczy już ponad 251 tys. publikacji. Serwis internetowy Śląskiej Biblioteki Cyfrowej znajduje się na stronie - www.sbc.org.pl.

PAP - Nauka w Polsce

akp/ mow/