Rak odbytu różni się od raka okrężnicy lub odbytnicy ze względu na rodzaj komórek nowotworowych oraz lokalizację. Najbardziej podobny jest do raka szyjki macicy. Późne rozpoznanie oznacza, że rak może rozprzestrzenić się na inne części ciała, zmniejszając szanse na przeżycie. Prawie 90 proc. nowotworów odbytu jest wywoływanych przez wirus HPV.

Jak wykazali naukowcy z University of Texas Health Science Center w Houston (UTHealth) liczba nowych diagnoz i zgonów związanych z wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), najczęstszą infekcją przenoszoną drogą płciową, dramatycznie wzrosła w ciągu ostatnich 15 lat.

To pierwsze badanie, które porównało i skategoryzowało współczesne ogólnokrajowe trendy dotyczące występowania raka płaskonabłonkowego odbytu (czyli odmiany tego nowotworu wywoływanej przez HPV) według: stadium w momencie rozpoznania, roku urodzenia i śmiertelności.

Naukowcy przeanalizowali dane ze wszystkich rejestrów nowotworów w Stanach Zjednoczonych w latach 2001–2016 i zidentyfikowali 68 809 przypadków raka odbytu oraz 12 111 zgonów z jego powodu. Stwierdzili wzrost liczby zachorowań na raka odbytu i śmiertelności o prawie 3 proc. rocznie. To sugeruje, że rak odbytu może być jedną z najszybciej rosnących przyczyn zachorowań na raka oraz umieralności.

Okazało się, że liczba diagnoz raka odbytu, szczególnie w zaawansowanym stadium choroby oraz śmiertelność z tego powodu wzrosły ponaddwukrotnie u osób po 50. i 60. roku życia. Badanie ujawniło również, że liczba nowych rozpoznań wśród czarnoskórych mężczyzn urodzonych po roku 1985 wzrosła pięciokrotnie w porównaniu z tymi urodzonymi w połowie lat 40. XX wieku.

"Historyczne przekonanie, iż rak odbytu jest rzadki sprawia, że często jest zaniedbywany. Nasze ustalenia dotyczące dramatycznego wzrostu zachorowalności wśród czarnoskórych millenialsów i białych kobiet, rosnącego odsetka chorych w zawansowanym stadium i wzrostu śmiertelności z powodu raka odbytu są bardzo niepokojące” - powiedział dr Ashish A. Deshmukh, główny autor badania i profesor nadzwyczajny w UTHealth School of Public Health.

Zachorowaniu można zapobiegać poprzez szczepienia przeciwko HPV. Jednak połowa Amerykanów nie jest zaszczepiona, co może w przyszłości spowodować falę infekcji prowadzących do raka. Centers for Disease Control and Prevention zaleca schemat dwóch dawek dla dzieci przed 15 rokiem życia lub schemat trzech dawek (dla wieku od 16 do 26 lat).

"Szczepienie można również rozważyć u osób w wieku od 27 do 45 lat, dlatego ważne jest, aby dorośli rozmawiali z pracownikami służby zdrowia na temat otrzymania szczepionki” - powiedział dr Keith Sigel z Icahn School of Medicine w Mount Sinai.

Badania przesiewowe w kierunku raka odbytu nie są obecnie przeprowadzane, z wyjątkiem niektórych grup wysokiego ryzyka. Być może należy rozważyć potrzebę szerszych badań przesiewowych.

Rak odbytu jest często zaniedbywany i stygmatyzowany. „Niepokojący jest fakt, że ponad 75 proc dorosłych w USA nie wie, że HPV powoduje raka, któremu można zapobiec. Potrzebne są kampanie edukacyjne w celu zwiększenia świadomości na temat rosnącego odsetka zachorowań na raka odbytu oraz znaczenia szczepień” – powiedział prof. Deshmukh. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ ekr/