Fot. Adobe Stock
Eksperci opracowali indeks oceny diety, którego przestrzeganie o 25 proc. zmniejsza śmiertelność i jednocześnie sprzyja środowisku. Wymieniają pełne ziarna, warzywa z małą ilością skrobi, orzechy i nienasycone tłuszcze.
Autorzy badania przedstawionego w trakcie konferencji NUTRITION 2023 (American Society for Nutrition) informują, że żywność, której produkcja mniej obciąża środowisko naturalne, zmniejsza ryzyko śmierci z różnych przyczyn.
„Proponujemy nowy system oceny diet, który uwzględnia najnowszą naukową wiedzę na temat wpływu żywności na zdrowie, a także na środowisko. Uzyskane przez nas wyniki potwierdzają naszą hipotezę, że wyższy współczynnik Planetary Health Diet Index (PHDI) wiąże się z niższą śmiertelnością” – mówi Linh Bui z Harvard T.H. Chan School of Public Health.
Jak przypominają badacze, zgodnie z istniejącymi dowodami, żywność oparta na roślinach wiąże się zarówno z niższym ryzykiem wystąpienia chorób przewlekłych, takich jak choroby serca, rak jelita grubego, cukrzyca i udar, jak i ze zmniejszonym wpływem na środowisko - spada zużycie wody i ziemi, maleje zanieczyszczenie i emisja gazów cieplarnianych.
"Uzyskane przez nas wyniki potwierdzają naszą hipotezę, że wyższy współczynnik Planetary Health Diet Index wiąże się z niższą śmiertelnością. Jako milenialce zawsze zależało mi na łagodzeniu wpływu człowieka na środowisko. Zrównoważony wzorzec żywieniowy powinien być nie tylko zdrowy, ale także mieścić się w granicach tolerancji planety pod względem emisji gazów cieplarnianych i innych parametrów środowiskowych" – mówi Bui.
Aby stworzyć Planetary Health Diet Index - PHDI, naukowcy przeanalizowali istniejące badania dotyczące związków między różnymi grupami żywności i wynikami zdrowotnymi, opierając się na wzorcowej diecie EAT-Lancet, uwzględniającej wpływ produkcji żywności na środowisko.
Następnie zastosowali ten indeks do analizy wyników wśród ponad 100 000 uczestników dwóch dużych badań przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych.
Dane uwzględniły ponad 47 000 zgonów, które nastąpiły w czasie obserwacji trwającej ponad trzy dekady - od 1986 do 2018 roku.
Osoby, które żywiły się według planu o najwyższej punktacji w skali PHDI, miały o 25 proc. mniejsze ryzyko zgonu, niż te, których dieta zyskała najmniej punktów.
Przy złej diecie o 15 proc. rosło ryzyko śmierci z powodu raka i chorób układu krążenia, o 20 proc. – chorób neurodegeneracyjnych i aż o 50 proc. – układu oddechowego.
Wśród korzystnych składników eksperci wymieniają m.in. pełne ziarna, warzywa z małą ilością skrobi, orzechy i nienasycone kwasy tłuszczowe.
Naukowcy przyznają, że system PHDI niekoniecznie uwzględnia wszystkie produkty spożywcze i ich związki z wszystkimi głównymi chorobami, w każdej części świata.
Przy tym na przykład osoby z określonymi problemami zdrowotnymi, ograniczeniami religijnymi lub w dostępie do żywności np. ze względu na status społeczno-ekonomiczny, mogą napotykać na trudności z przestrzeganiem bardziej zrównoważonego wzorca żywieniowego.
Dodatkowe badania mogą pomóc w pokonaniu tych barier – uważają specjaliści.
"Mamy nadzieję, że naukowcy będą mogli dostosować ten indeks do konkretnych kultur żywieniowych i zweryfikować, w jaki sposób jest on związany z chorobami przewlekłymi oraz wpływami na środowisko, takimi jak ślad węglowy, ślad wodny i użytkowanie ziemi w różnych populacjach" - mówi Bui. (PAP)
Marek Matacz
mat/ zan/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
