Polska bezpieczna pod względem radiologicznym

Nad bezpieczeństwem radiologicznym Polski skutecznie czuwają odpowiednie służby - raport na ten temat przedstawił pod koniec lipca prezes Państwowej Agencji Atomistyki http://www.paa.gov.pl/ prof. Jerzy Niewodniczański.

Roczny raport zawiera ocenę stanu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w Polsce.

NIE MA ZAGROŻENIA

Według raportu, stan źródeł promieniowania jonizującego, materiałów jądrowych oraz wypalonego paliwa jądrowego i odpadów promieniotwórczych, jak również poziom radiacji i skażeń promieniotwórczych komponentów środowiska i żywności w Polsce nie stwarzają zagrożenia dla społeczeństwa.

Stosowane rozwiązania organizacyjne, jak oceniono w raporcie, zapewniają odpowiednią kontrolę nad wszelką działalnością w tym zakresie.

Zanikają również skutki skażenia wywołanego awarią elektrowni atomowej w Czarnobylu http://www.chernobyl.info/ na Ukrainie w 1986 roku. Promieniowanie na większości terenów w Polsce wróciło do stanu sprzed katastrofy.

Każda działalność związana ze źródłami promieniowania musi uzyskać zgodę prezesa Państwowej Agencji Atomistyki (PAA). Takich działalności w 2003 roku prowadzono około 3500.

Zajmowały się tym: pracownie izotopowe, firmy prześwietlające konstrukcje w celu wykrycia wad i nieszczelności, pracownie radioterapeutyczne z akceleratorami i \"bombami kobaltowymi\", aparaty rentgenowskie inne niż te używane do diagnostyki medycznej, pracownie medycyny nuklearnej, itp.

BADAWCZY REAKTOR POD KONTROLĄ

Najważniejsze obiekty kontrolowane stale przez PAA to: badawczy reaktor jądrowy MARIA http://www.iea.cyf.gov.pl/reaktor.html oraz wielka wytwórnia radiofarmaceutyków i innych źródeł promieniotwórczych w Świerku (Mazowieckie) i Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych http://www.zuop.pl/ksop.html w Różanie (także Mazowieckie).

Odpady składowane w Różanie - głównie wypalone paliwo z działającego reaktora MARIA i nieczynnego już reaktora EWA - są wciąż silnie promieniotwórcze i jeszcze przez setki lat będzie istniała potrzeba specjalistycznego ich składowania.

Dlatego za około 30-40 lat konieczna będzie budowa podziemnego składowiska odpadów. Specjaliści PAA wytypowali pięć miejsc w różnych rejonach Polski, w których możliwa jest budowa takiego składowiska i z których będzie można wybrać najodpowiedniejsze.

PO AWARII W PAKS

Na terenie Polski nie ma elektrowni jądrowych, ale w odległości ok. 300 km od granic kraju działa 27 wielkich bloków energetycznych.

W 2003 roku poziom bezpieczeństwa jądrowego w tym regionie nie uległ zmianie, pomimo awarii w elektrowni jądrowej Paks http://www.npp.hu/ na Węgrzech.

Nie stwierdzono zagrożenia radiacyjnego spowodowanego eksploatacją elektrowni w pobliżu Polski, ani żadnego aktu terroru, czy sabotażu skierowanego przeciwko takim obiektom.

CO Z TERRORYZMEM

Zagrożenie terrorystyczne jest nowym problemem, którym muszą zajmować się służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo jądrowe kraju.

Zdaniem prof. Niewodniczańskiego, polskie służby są odpowiednio przygotowane na różne incydenty.

Odpowiednia uchwała Rady Ministrów zawiera plan reakcji na zagrożenie na szczeblu krajowym oraz wzór scenariusza postępowania na wypadek kryzysu na szczeblu wojewódzkim i zakładowym.

Obecne przepisy dostosowujące Polskie prawo do wymogów Unii Europejskiej http://europa.eu.int wprowadzają wymogi zabezpieczania wszystkich źródeł promieniowania przed ich przejęciem przez osoby niepowołane.

NA WYPADEK PANIKI

Według PAA, istnieje zagrożenie związane z ewentualnym wykorzystaniem przez terrorystów tzw. \"brudnej bomby\" z materiałami promieniotwórczymi.

Jak jednak uważa prof. Niewodniczański, w razie ataku taką bombą to nie promieniowanie będzie bezpośrednim zagrożeniem dla zdrowia ludzi, a raczej paniczna reakcja na nieznane zagrożenie.

Dlatego w nowych przepisach regulujących działalność PAA znalazły się zapisy o edukacyjnej funkcji agencji.

ZABEZPIECZONE ELEKTROWNIE

Według PAA, również elektrownie atomowe znajdujące się w pobliżu Polski są odpowiednio zabezpieczone na wypadek ataku z zewnątrz.

Symulacje katastrofy samolotu na terenie badawczego reaktora jądrowego w Świerku także wykazały, że sytuacja taka nie stanowiłaby zagrożenia dla ludności Polski.

Problemem mogą być ewentualne sabotaże ze strony pracownika elektrowni mającego dostęp do hali reaktora i aparatury sterującej jego pracą.

Dlatego w większości elektrowni na świecie wprowadza się już procedury zabezpieczające reaktor przed celowymi próbami zniszczenia go przez osoby zatrudnione wewnątrz obiektu.

ELEKTROWNIA W POLSCE?

PAA wskazuje również na potrzebę stworzenia w Polsce elektrowni atomowej, ponieważ obecnie energia elektryczna pozyskiwana jest z mało wydajnych elektrowni cieplnych.

Eksploatacja eletrowni cieplnych jest kosztowna i powoduje silne skażenie środowiska naturalnego.

***

Przydatna strona - Instytut Energii Atomowej http://www.iea.cyf.gov.pl/ (IEA), który m.in. eksploatuje jedyny w Polsce badawczy reaktor jądrowy MARIA.

* Nauka w Polsce - Urszula Jabłońska *

11 sierpnia 2004