Specjaliści dyskutowali w Warszawie o problemach obrotu dobrami kultury

Spotkanie zgromadziło przedstawicieli policji wyspecjalizowanych w przestępczości wymierzonej w zabytki, muzealników, prawników, archeologów, urzędników Departamentu Dziedzictwa Kulturowego MKiDN, osoby związane z branżą turystyczną i serwisami aukcyjnymi.

Wielokrotnie referenci podkreślali niską świadomość Polaków dotyczącą przepisów prawa, odnoszących się do sprzedaży, transportu za granice i pozyskiwania zabytków czy dzieł sztuki. Uczestnicy spotkania byli zgodni co do tego, że należy szerzej promować podstawowe przepisy prawa odnoszące się do tej kwestii.

Kilka z wystąpień poświęcono metodom budowania świadomości społecznej. Pomóc w tym mają, prezentowane przez uczestników konferencji, bazy danych przedmów skradzionych lub poszukiwanych oraz kampanie społeczne.

W czasie konferencji podkreślano również bardzo istotną przy skutecznym egzekwowaniu prawa współpracę między organami ścigania a instytucjami ochrony dziedzictwa.

Ważną częścią spotkania było omówienie sytuacji zabytków podczas wojen i konfliktów zbrojnych. Prof. Rafał Koliński z Instytutu Prahistorii podzielił się swoimi obserwacjami na temat sytuacji dziedzictwa archeologicznego w Iraku, natomiast Leif Pareli z Norweskiego Muzeum Historii Kultury przybliżył m.in. sytuację egipskich zabytków.

Szeroko omówiono sposób współpracy między NID a serwisem Allegro, zmierzającej do eliminowania z rynku aukcyjnego przedmiotów pochodzących z nielegalnych źródeł, w tym rabunkowych wykopalisk. Obecnie funkcjonujące rozwiązania skutecznie utrudniły ten proceder.

Analizie poddano również polski rynek dzieł sztuki i mnożące się w nim patologie, wśród których dominują fałszerstwa, ustalanie fikcyjnych cen, przestępstwa skarbowe czy przemyt.

Duże zainteresowanie wzbudziły wystąpienia związane z przepisami prawnymi regulującymi obrót dóbr kultury. W tę tematykę wpisało się również omówienie konwencji UNESCO, dotyczącej środków zmierzających do zakazu i zapobiegania nielegalnemu przywozowi, wywozowi i przenoszeniu własności dóbr kultury.

Część konferencji poświęcono omówieniu dobrych praktyk w ochronie substancji zabytkowej, zwłaszcza w odniesieniu do stanowisk podwodnych.

NID zorganizował konferencję wspólnie z Kulturrad, Riksantikvaren (Norwegia) oraz z Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku, jako część projektu "Legalny i nielegalny obrót dobrami kultury. Platforma badawczo-edukacyjna wymiany doświadczeń w dziedzinie zapobiegania przestępstwom przeciw dziedzictwu kulturowemu". Projekt jest współfinansowany przez Islandię, Liechtenstein oraz Norwegię poprzez środki Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego.

Więcej informacji na temat systemu ochrony zabytków w Polsce, praw i obowiązków posiadacza zabytku czy dzieła sztuki, a także formularz do zadawania pytań wprost do specjalistów, którzy pomogą rozstrzygnąć nasze rozterki dostępne na stronie: http://stop-heritage-crime.org/

PAP - Nauka w Polsce

szz/ agt/bsz