Na Krecie żyły najmniejsze na świecie mamuty

Szczątki karłowatego osobnika odkryła na Krecie ponad sto lat temu, w 1904 r., poszukwiaczka skamieniałości Dorothea Bate. Później długi czas naukowcy spierali się, czy mają do czynienia z mamutem, czy może z pradawnym słoniem. Z początku sądzili, że szczątki należą do karłowatych słoni leśnych (Palaeoloxodon antiquus), uznawanych za ewolucyjnych przodków wszystkich słoni karłowatych.

Nowe analizy zębów pokazały, że zwierzęciu bliżej było jednak do linii mamuciej - twierdzą teraz paleontolodzy z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie, Victoria Herridge i Adrian Lister, którzy porównywali znalezisko z Krety z innymi dawnymi gatunkami słoni i mamutów.

Ostatecznie znalezisko zaliczono do gatunku Mammuthus creticus. Naukowcy szacują, że dorosłe osobniki - stojąc - mierzyły w kłębie niewiele ponad metr. Ich gabaryty ocenili m.in. na podstawie oceny długości kości przedniej nogi.

"Karłowatość to doskonale znana z ewolucji reakcja dużych ssaków na środowisko wyspiarskie" - zauważa Herridge, cytowana przez serwis BBC. Uważa się, że motorem takiego ewolucyjnego zjawiska na małych wyspach jest ograniczona ilość pokarmu lub brak drapieżników. Karłowatość pojawia się u wielu dużych kręgowców, w wielu miejscach na ziemi. Jednym ze znanych przykładów jest wyspa Flores, gdzie w 2003 r. odkryto szczątki "hobbita" (Homo floresiensis), karłowatego gatunku człowieka sprzed ok. 18 tys. lat.

Na tej samej wyspie żyły też karłowate stegodony - blisko spokrewnione ze słoniem indyjskim. Ich inni karłowaci krewni zasiedlali nieodległą wyspę Celebes (gdzie do dziś można spotkać również najmniejszego na świecie bawoła, anoa). Natomiast na wyspach Morza Śródziemnego (m.in. Sardynii, Cyprze, Malcie, Rodos) w plejstocenie występowały karłowate słonie z rodzajów Palaeoloxodon i Elephas, na każdej inne.

"Nasze wyniki pokazują, że na Krecie karłowatość wyspowa zaistniała w stopniu skrajnym, prowadząc do ewolucji najmniejszych znanych mamutów" - dodała Herridge.

Naukowcy sugerują, że mamuty mogły się pojawić na Krecie nawet 3,5 mln lat temu.

PAP - Nauka w Polsce

zan/ tot/bsz