Nauka dla Społeczeństwa

26.04.2024
PL EN
11.01.2013 aktualizacja 11.01.2013

Pradziejowe cmentarzyska odkryto na Przedgórzu Sudeckim

Kilkanaście nieznanych nekropolii z okresu neolitu odkryli archeolodzy w Lesie Muszkowickim (nadleśnictwo Henryków). Dotychczas wiedziano jedynie o siedmiu.

"Nikt z nas się nie spodziewał, że las jest usiany tak licznymi pradziejowymi cmentarzyskami" – poinformowała PAP dr Agnieszka Przybył z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, koordynatorka poszukiwań.

Celem archeologów było przeprowadzenie nieinwazyjnego rozpoznania kompleksu neolitycznych cmentarzysk megalitycznych (IV tysiąclecie p.n.e.), zlokalizowanych w obrębie Lasu Muszkowickiego. Naukowcy chcieli poznać kontekst geograficzny, osadniczy i kulturowy badanego przez nich wcześniej cmentarzyska megalitycznego w Muszkowicach (stanowisko 18), wiązanego ze społecznościami kultury pucharów lejkowatych.

"Cmentarzysko stanowiło swoisty ewenement na mapie osadnictwa rolniczych społeczności neolitu: odkryty około 20 lat temu, unikatowy, nienotowany wcześniej na terenie południowo-zachodniej Polski przykład założenia sepulkralnego, wiązanego z ideą megalityczną, najbardziej znaną w Europie za sprawą słynnego stanowiska w Stonehenge" – wyjaśnia dr Przybył.

Trudność przy pełnym poznaniu rejonu stanowiło jego gęste zalesienie i urozmaicona rzeźba terenu. Zlokalizowanie wszystkich obiektów w terenie było bardzo utrudnione lub wręcz niemożliwe. Gdy 20-30 lat temu polscy archeolodzy przeprowadzali rozpoznanie powierzchniowe w ramach ogólnopolskiego projektu AZP (Archeologiczne Zdjęcie Polski), nie dysponowano technologią GPS czy metodami prospekcji geofizycznej.

"Możliwości, jakie stworzyło zastosowanie nowatorskich, nieinwazyjnych metod obserwacji powierzchni terenu, jak uznane już w Europie Zachodniej, a w Polsce niezwykle rzadko dotąd stosowane - skanowanie laserowe LiDAR, wyeliminowały ten ograniczający aspekt rozpoznania" – mówi dr Przybył.

Wrocławscy archeolodzy wykorzystali prospekcję lotniczą – laserowy skaning LiDAR. Wytypowane w ten sposób stanowiska archeologiczne zweryfikowano w terenie z pomocą badań geofizycznych – z zastosowaniem magnetometru.

Jak przyznaje archeolog, rezultaty badań przeszły jej najśmielsze oczekiwania. Wśród nowo odkrytych stanowisk o własnej formie terenowej są cmentarzyska, na które składają się podłużne grobowce w formie kilkudziesięciometrowych nasypów. To tzw. grobowce kujawskie. Namierzono również kurhany – te prawdopodobnie z późniejszych okresów od neolitu. Badacze natknęli się też na dwie średniowieczne groble – zapewne pozostałość po działalności cystersów z pobliskiego opactwa w Henrykowie. Pozyskane dane analizowano z wykorzystaniem narzędzi systemu informacji geograficznej GIS.

Wyniki prac posłużą również lepszej ochronie zabytków. Kompleksowe dane dotyczące badanego obszaru zostaną przekazane służbom konserwatorskim. Zadanie "Nieinwazyjne badania kompleksu megalitycznego w Muszkowicach" wykonano w 2012 roku dzięki dofinansowaniu otrzymanemu od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach koordynowanego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa programu "Dziedzictwo kulturowe", priorytet 5 "Ochrona Zabytków Archeologicznych".

PAP - Nauka w Polsce

szz/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024