Naukowcy uczą się zarządzać nowoczesną infrastrukturą badawczą

W ostatnich latach za pieniądze ze środków unijnych wybudowano nowe laboratoria, sale multimedialne, kampusy, centra transferu technologii, a jednostki naukowe wyposażono w nowoczesną aparaturę badawczą. Tylko w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (POIG) polskie instytucje naukowe wybudowały lub stworzyły infrastrukturę za ok. 5 mld złotych, m.in. Centrum Nowych Technologii (na Uniwersytecie Warszawskim), Centrum Badań Przedklinicznych i Technologii (na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym) czy Centrum Zaawansowanych Materiałów i Technologii (na Politechnice Warszawskiej).

Beneficjenci programu POIG muszą utrzymać trwałość swoich projektów, co oznacza konieczność sprawnego i efektywnego zarządzania. Infrastrukturę naukową i dydaktyczną wybudowaną ze środków UE można wykorzystywać także do celów komercyjnych i współpracy z przemysłem.

Wsparcia, wiedzy i narzędzi przydatnych do skutecznego zarządzania infrastrukturą badawczą dostarczał naukowcom zakończony właśnie projekt systemowy SIMS, realizowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR).

W ramach programu 120 osób (managerów, kierowników laboratoriów czy osób odpowiedzialnych za budowanie strategii rozwoju naukowego) wzięło udział w stażach w niemieckich instytucjach publicznych: Instytucie Fraunhofera i Uniwersytecie Technicznym w Dreźnie, a także w laboratorium IBM w Stanach Zjednoczonych. Jak podkreślał zastępca dyrektora NCBiR, Leszek Grabarczyk, ośrodki te mają ogromne doświadczenie w zarządzaniu nowoczesną infrastrukturą.

Kolejnych 250 osób odbyło szkolenia w zakresie finansów, prawa i ochrony własności intelektualnej czy zarządzania zasobami ludzkimi. Natomiast 31 instytutów, które wcześniej zdobyły projekty z POIG, skorzystało i wciąż korzysta z praktycznego doradztwa.

"Staraliśmy się, żeby obszar tematyczny szkoleń pokrywał obszary istotne dla przygotowania się do zarządzania dużym zespołem urządzeń laboratoryjnych" - podkreślił Grabarczyk. Tematyka szkoleń dotyczyła opracowania strategii i budowy oferty, ale i zadań szczegółowych związanych z prawem, finansami, z rekrutacją i kształtowaniem kompetencji pracowników. Ważnym elementem szkoleń były kwestie związane z zarządzaniem. Chodzi o to, "żeby urządzenia, które kupiono w ostatnich latach, pracowały maksymalną ilość czasu, a nie stały bezczynnie, albo - co zdarza się w najgorszych przypadkach - stały jeszcze nie rozpakowane" - podkreślił wicedyrektor.

Największa liczba stażystów i uczestników projektu pochodziła z Politechniki Warszawskiej, Uniwersytetu Warszawskiego, Głównego Instytutu Górnictwa, Instytutu Agrofizyki, Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego, Politechniki Wrocławskiej, Instytutu Technologii Elektronowej czy Uniwersytetu A. Mickiewicza w Poznaniu. Lista instytucji badawczych pokrywa się zresztą z listą instytutów, które w ostatnich latach otrzymały największe środki na budowę dużych laboratoriów - zauważył Grabarczyk.

Podczas konferencji Grabarczyk podkreślał, że umiejętność zarządzania infrastrukturą przez instytucje naukowe to dziś konieczność. "Gdybym był na państwa miejscu w uczelniach czy instytutach, zakładałbym z góry, że na utrzymanie tych infrastruktur nie będzie pieniędzy ze źródeł dotacyjnych" - mówił.

Zdaniem wicedyrektora NCBiR w środowisku naukowym i jego otoczeniu coraz bardziej powszechny jest pogląd, że rozsądne, sprawne i profesjonalne zarządzanie infrastrukturą to duże wyzwanie. Jednocześnie brak zarządzania oznacza zagrożenie dla trwałości projektu, w ramach którego infrastruktura powstała lub brak współpracy z biznesem. Na realizację tych celów zwraca uwagę Komisja Europejska.

PAP - Nauka w Polsce

zan/ mki/ krf/