Nauka dla Społeczeństwa

26.04.2024
PL EN
20.05.2016 aktualizacja 20.05.2016

W Australii znaleziono dowody na upadek wielkiej planetoidy

Widok sferuli z osadów w Marble Bar w Australii. Fot. A. Glikson / ANU. Widok sferuli z osadów w Marble Bar w Australii. Fot. A. Glikson / ANU.

Ślady uderzenia w Ziemię dużej planetoidy około 3,5 miliarda lat temu znaleźli naukowcy w Australii. O wynikach badań osadów z odwiertu w Marble Bar poinformował Narodowy Uniwersytet Australii w Canberze.

Naukowcy zbadali małe kulki szkliwa, zwane sferulami, które znaleźli w odwiercie z Marble Bar w północno-zachodniej Australii. Są to jedne z najstarszych znanych osadów na Ziemi. Sferule powstają na skutek stopienia się meteorytu lub skał podczas upadku meteorytu. Badania prowadził min. dr Andrew Glikson z Narodowego Uniwersytetu Australii w Canberze, który od 20 lat zajmuje się poszukiwaniami dowodów na dawne upadki meteorytów i planetoid. Australijczyk uważa, że sferule odnalezione w północno-zachodniej Australii uformowały się właśnie w trakcie takiego gwałtownego wydarzenia.

Naukowiec mówi, że uderzenie musiało spowodować trzęsienie ziemi o olbrzymiej sile, wzbudzić fale tsunami, a materia wyrzucona podczas uderzenia rozprzestrzeniła się po całym świecie. W ocenie badacza planetoida, która uderzyła wtedy Ziemię, miała od 20 do 30 km średnicy i wytworzyła krater rozciągający się na setki kilometrów.

Przypuszcza się, że około 3,8 do 3,9 miliarda lat temu Księżyc był bombardowany przez liczne planetoidy, a ślady tego widzimy do tej pory w postaci tzw. mórz księżycowych (wbrew nazwie nie ma w nich wody). Podobnie ciężkie chwile przechodziła zapewne wtedy też Ziemia, ale ślady zostały zatarte przez procesy wulkaniczne, ruchy tektoniczne i erozję.

Warstwa osadów z Marble Bar, która pierwotnie znajdowała się na dnie oceanu, została zachowana pomiędzy dwoma warstwami wulkanicznymi, co pozwoliło na dokładne datowanie jej powstawania. Sferule znaleziono w osadach datowanych ma 3,46 miliarda lat. Zbadane poziomy występowania pierwiastków takich jak platyna, nikiel i chrom pasują do wartości występujących w przypadku planetoid.

„Być może istnieje więcej podobnych uderzeń meteorytowych, dla których nie odnaleźliśmy jeszcze dowodów. To może być tylko czubek góry lodowej. Na razie mamy dowody na 17 uderzeń, które nastąpiły ponad 2,5 miliarda lat temu, ale mogły ich być setki” - komentuje Glikson.

Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie naukowym „Precambrian Research”. (PAP)

cza/ mrt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024