Nauka dla Społeczeństwa

01.05.2024
PL EN
23.09.2017 aktualizacja 23.09.2017

Dziwna planetoida o cechach komety jest podwójna

Para planetoid o cechach kometarnych 2006 VW139/288P sfotografowana przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a. Źródło: NASA, ESA oraz J. Agarwal (Max Planck Institute for Solar System Research). Para planetoid o cechach kometarnych 2006 VW139/288P sfotografowana przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a. Źródło: NASA, ESA oraz J. Agarwal (Max Planck Institute for Solar System Research).

W głównym pasie planetoid znajduje się obiekt na tyle nietypowy, że wprawia astronomów w zakłopotanie. Ma cechy zarówno planetoidy jak i komety, a na dodatek najnowsze obserwacje przy pomocy Kosmicznego Teleskopu Hubble’a pokazały, że obiekt ten jest podwójny – informuje NASA.

Planetoida oznaczona jako 300163 (2006 VW139) została odkryta w listopadzie 2006 roku w ramach projektu Spacewatch. Później, w listopadzie 2011 roku, obserwacje w ramach przeglądu Pan-STARRS wykazały, że obiekt może wykazywać także aktywność kometarną. Wtedy nadano mu dodatkowo oznaczenie 288P.

We wrześniu 2016 roku naukowcy użyli Kosmicznego Teleskopu Hubble’a do wykonania zdjęć planetoidy, wtedy bowiem znajdowała się ona najbliżej Słońca. Okazało się, że w rzeczywistości są to dwie planetoidy okrążające siebie nawzajem i mające podobne masy oraz rozmiary. Odległość pomiędzy obiektami to około 100 kilometrów. Tym samym jest to pierwsza znana planetoida podwójna sklasyfikowana równocześnie jako kometa.

Najnowsze obserwacje pokazują, że aktywność kometarna nadal zachodzi w tym układzie dwóch ciał. Jessica Agarwal z Max Planck Institute for Solar System Research (Niemcy) powiedziała, że jej zespół badawczy wykrył silne oznaki sublimacji lodu wodnego, spowodowanej otrzymywaniem zwiększonej ilości ciepła od Słońca, czyli podobnie jak to się dzieje w przypadku warkoczy komet, gdy te zbliżają się w wewnętrzne rejony Układu Słonecznego.

Wszystkie unikatowe cechy razem – spora odległość od siebie obu obiektów, prawie identyczne rozmiary, duży mimośród orbity (wielkość charakteryzująca kształt orbity) i aktywność typu kometarnego – czynią 300163 (2006 VW139) unikalną wśród niewielkiej liczby znanych planetoid podwójnych. Zrozumienie pochodzenia i ewolucji takich obiektów może dostarczyć astronomom nowej wiedzy o początkach Układu Słonecznego. Na przykład komety z głównego pasa planetoid mogą być pomocne w rozwiązaniu zagadki, w jaki sposób miliardy lat temu na suchej Ziemi pojawiła się woda.

Według obliczeń 2006 VW139/288P jako układ dwóch ciał istnieje zaledwie od około 5000 lat. Najbardziej prawdopodobny scenariusz jego powstania to rozpad planetoidy na skutek szybkiej rotacji. Następnie dwa fragmenty mogły oddalić się od siebie na skutek efektów od sublimacji lodu: gdy cząsteczki są wyrzucane w jedną stronę, powoduje to niewielkie przesuwanie się planetoidy w drugą stronę.

Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie „Nature”. (PAP)

cza/ ekr/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024