Cmentarz, na którym chowano zmarłych, zlokalizowany był poza grodem – po wschodniej stronie rzeki Cybiny, która wraz z Wartą oblewała Ostrów Tumski. To w tym rejonie miasta, na terenie Śródki i Ostrówka, od 20 lat prowadzą badania archeologiczne poznańscy archeolodzy – Paweł i Ewa Pawlak.

„Zdołaliśmy odsłonić między innymi znaczną część wczesnośredniowiecznego cmentarzyska, na którym chowano mieszkańców grodu poznańskiego – jednego z głównych ośrodków władzy państwowej i kościelnej państwa piastowskiego” – wyjaśnia Paweł Pawlak.

Założenie cmentarza pod koniec X wieku poprzedziła akcja przesiedleńcza mieszkańców rozległej osady rzemieślniczo-handlowej do nowych siedzib. Archeolodzy przypuszczają, że ich kolejnym miejscem pobytu był inny rejon Śródki oraz, być może, teren pobliskiego Zagórza, stanowiący umocniony człon grodu poznańskiego.

„Wyznaczenie nowego miejsca na cele grzebalne miało zapewne wymiar propagandowy, związany z kształtowaniem się chrześcijańskiej obrzędowości, obejmującej również sferę funeralną” – uważa Paweł Pawlak.

Kości pozyskane z grobów w czasie dwóch ostatnich dekad posłużą teraz do wieloaspektowych badań antropologicznych, dzięki którym naukowcy poznają m.in. kondycję zdrowotną najstarszych poznańskich grodzian. Badania te prowadzone są przez zespół specjalistów z Zakładu i Katedry Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu pod kierunkiem dr Doroty Lorkiewicz-Muszyńskiej. Zespół ten ma bogate doświadczenia z zakresu identyfikacji zwłok i szczątków ludzkich, prowadzi również badania identyfikacyjne na podstawie cech uzębienia, w tym identyfikację sprawców na podstawie śladów ugryzień ujawnionych na ciele (zarówno osób zmarłych, jak i żywych), ale również współpracuje z archeologami.

Jak informują naukowcy, w planowanych badaniach wykorzystywane są najnowocześniejsze techniki. Badania prowadzone są z wykorzystaniem m.in. metod makroskopowych, mikroskopowych czy radiologicznych i obejmują antropologię fizyczną oraz antropologię i medycyną sądową, genetykę, odontologię (nauka o zębach), radiologię klasyczną, jak również radiologię z wykorzystaniem współczesnych technik obrazowania (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny), mechanoskopię i inżynierię wirtualną.

„Przez cały czas, ramię w ramię, towarzyszyć nam będzie archeologia, tak niezwykle ważna dla interpretacji wielu wyników i zagadnień dotyczących pochówków” – informuje na profilu facebookowym projektu dr Dorota Lorkiewicz-Muszyńska.

Efektem finalnym wieloletnich prac badawczych będzie znaczne poszerzenie zasobu informacji o pierwszych mieszkańcach Poznania. Naukowcy ustalą, na jakie choroby najczęściej umierano, natomiast analizy genetyczne pozwolą między innymi na ustalenia, czy zmarli byli ze sobą spokrewnieni i skąd pochodzili. Planowane jest też odtworzenie wyglądu twarzy u wybranych zmarłych na podstawie zachowanych czaszek. Swoje ustalenia naukowcy planują prezentować nie tylko z wykorzystaniem nowoczesnych technik komputerowych 2D i 3D, ale także artystycznych wizualizacji plastycznych. Wszystkie wymienione działania stanowią pierwszy etap do przygotowania monografii na temat gródeckiego cmentarzyska.

PAP - Nauka w Polsce

szz/ agt/