W środę w Sztokholmie Komitet Noblowski ogłosił, że Nobla w dziedzinie chemii otrzymali: Martin Karplus, Michael Levitt i Arieh Warshel. Laureaci - jak opisał Komitet - "stworzyli podstawy pod potężne programy, których używamy, aby zrozumieć i przewidywać procesy chemiczne".

Prof. Jarosław Polański z Instytutu Chemii Uniwersytetu Śląskiego powiedział PAP, że nobliści przyczynili się do powstania programów komputerowych, którymi dziś niemal powszechnie operuje się w chemii. "Tym werdyktem bardzo doceniono aplikacyjne znaczenie nauki, czyli przełożenie teorii na praktykę" - dodał.

Systemy chemiczne to bardzo skomplikowane układy, już nie pojedynczych cząstek, ale oddziaływań cząstek z makromolekułami, np. białkami. "Nad prostymi obiektami człowiek potrafi zapanować w laboratorium, ale w przypadku bardzo skomplikowanych systemów chemicznych, lepszy jest komputer. Komputery potrafią przewidywać, jak zachowają się cząsteczki w danej reakcji, jak mogą przebiegać dane reakcje chemiczne. Jeszcze kilka lat temu nie mieliśmy np. pojęcia, że różne kształty protein mogą decydować o ich różnym działaniu" - opisał naukowiec.

Wyjaśnił, że modelowanie polega na wykorzystaniu prostych praw fizyki i przeniesieniu ich na język komputerowy. Nobliści byli jednymi z pierwszych naukowców, którzy działali na styku informatyki, biologii i chemii. "Ich pomysły nie zawsze cieszyły się popularnością. Teraz jednak komputery stały się tak potężne, że jesteśmy bez nich niemal bezsilni" - ocenił rozmówca PAP. Na początku tworzone programy były niedoskonałe - wyjaśnił - ale teraz coraz bardziej oddają procesy, które przebiegają w naturze.

"Teraz coraz bardziej rozumiemy ten przełom. To tak, jak z grą w szachy. Kiedyś człowiek cały czas wygrywał z komputerem, aż zaprojektowano komputer Deep Blue, który wygrał z szachowym mistrzem Garrim Kasparowem. Wtedy zrozumiano, że komputer będzie lepszy w niektórych zastosowaniach niż człowiek" - powiedział prof. Polański.

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ agt/ mow/