Naukowcy od dawna zastanawiali się, dlaczego w okresie adolescencji intensywnie wzrasta wydajność procesów poznawczych (procesów umysłowych związanych m.in. z percepcją, uwagą, pamięcią, myśleniem, samokontrolą, rozwiązywaniem problemów, itp.), podczas gdy maleje objętość istoty szarej – skupiska ciał komórek nerwowych tworzących korę i inne elementy mózgu.

Zagadkę tę rozwiązali specjaliści z Uniwersytetu Pensylwanii. Przeprowadzili oni badanie rezonansem magnetycznym (MRI), którym objęli prawie 1,2 tys. osób w wieku od 8 do 23 lat, i stwierdzili, że chociaż z wiekiem (aż do okresu wczesnej dorosłości) następuje ubytek istoty szarej oraz zmniejszenie grubości kory mózgowej (co wykazano w poprzednich badaniach), to wzrasta gęstość rozmieszczenia komórek nerwowych.

Innymi słowy, chociaż z wiekiem mózg się kurczy, nie wpływa to na obniżenie jakości funkcjonowania poznawczego, gdyż zmniejszenie objętości mózgu jest rekompensowane przez ściślejsze upakowanie komórek nerwowych. Co więcej, dzięki temu ostatecznie wzrasta wydajność procesów poznawczych.

Badacze wykazali ponadto, że kobiety, które posiadają mniejszą objętość mózgu, cechują się jednocześnie większą gęstością istoty szarej, co może tłumaczyć, dlaczego są równie sprawne pod względem poznawczym, jak mężczyźni.

Do tej pory sądzono, że wielkość mózgu determinuje wydajność poznawczą, dlatego tak bardzo dziwiono się zjawiskom kurczenia się mózgu i wzrostu zdolności poznawczych w okresie adolescencji. Teraz wiadomo, że grubość i objętość to nie wszystko – liczy się przede wszystkim gęstość, zwłaszcza gęstość istoty szarej.

Wyniki badania opublikowano na łamach „Journal of Neuroscience” i można je znaleźć pod adresem: http://www.jneurosci.org/content/37/20/5065 (PAP)

ooo/ zan/