Dongola, stolica dawnego królestwa Makurii, jest badana przez ekspedycje Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego (CAŚ UW) od ponad 50 lat. Makuria była potężnym królestwem, które istniało od VI do XIV wieku między II a V kataraktą nilową. Przez kilka wieków jego władza sięgała nawet dalej na północ, niemal po współczesny Asuan.

Zdaniem polskich naukowców Dongola ma ogromny potencjał turystyczny, który dopiero czeka na odkrycie. Dlatego chcą wypracować sposób, by ochrona dziedzictwa kultury stała się dla społeczności lokalnej realną szansą rozwoju.

Budowanie wspólnego rozumienia historii i wartości zabytków we współpracy ze społecznościami lokalnymi jest kluczowe dla zachowania dziedzictwa archeologicznego i zapewnienia jego przetrwania - takie podejście, stawiające na wspólny rozwój, jest jednym z priorytetów dla szefa projektu grantowego ERC w Dongoli i p.o. dyrektora CAŚ UW dr. Artura Obłuskiego.

Problem z ochroną i zarządzaniem wieloma stanowiskami archeologicznymi polega na tym, że miejsca te są często bardziej interesujące dla uczonych – czy to lokalnych, czy zagranicznych – niż dla miejscowych mieszkańców.

Naukowcy chcą pokazać lokalnej społeczności, że odpowiednie zarządzanie dziedzictwem historycznym może przynieść różnego rodzaju korzyści. Takie podejście jest silnie oparte na wytycznych UNESCO w sprawie polityki zrównoważonego rozwoju - podkreślają naukowcy w przesłanym komunikacie.

"W lutym polska misja prowadziła rozmowy z nowo utworzonym Komitetem ds. Dziedzictwa i Rozwoju w Starej Dongoli. Dyskusje dotyczyły zidentyfikowania kluczowych tematów współpracy, wyzwań i możliwości działania" – mówi cytowany w komunikacie CAŚ UW dr Peter Bille Larsen z Uniwersytetu w Genewie, który zajmuje się koordynacją współpracy archeologów z lokalną ludnością. Dodaje, że na razie kładzie nacisk na budowanie partnerstwa w celu promowania inicjatyw turystycznych na małą skalę. W rezultacie polska misja archeologiczna pomoże wyszkolić lokalnych przewodników turystycznych, tak by mogli zapewnić wysokiej jakości obsługę rosnącej liczbie odwiedzających.

Dr Larsen właśnie wrócił z drugiej wizyty w Sudanie, gdzie uczestniczył w licznych spotkaniach oficjalnych i nieformalnych rozmowach z członkami społeczności lokalnej. Jego działania prowadzone są w ramach projektu Archeologiczne Centrum Doskonałości Naukowej finansowanego z grantu polskiego resortu nauki Dialog.

W ostatnich miesiącach polska misja działająca w Dongoli zorganizowała szereg działań popularyzujących wiedzę o tym miejscu. Na przykład podczas Dnia Otwartego stanowisko odwiedziło ponad 1000 osób. Tej zimy, w miejscowości El-Ghaddar koło Dongoli, odbywają się też spotkania z młodzieżą szkolną i nauczycielami.

Jak podkreślają naukowcy, działania są częścią wspólnego wysiłku archeologów i partnerów lokalnych na rzecz bardziej integracyjnego i zorientowanego na społeczność lokalną podejścia do archeologii i dziedzictwa. Jest to również krok, który na dłuższą metę może zwiększyć szansę Dongoli na nominację do wpisu na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

PAP - Nauka w Polsce

szz/ ekr/