Rektor UW zaproponował działania na rzecz poprawy sytuacji materialnej doktorantów

"Rektor Uniwersytetu Warszawskiego spotkał się z przedstawicielami Inicjatywy Doktoranckiej i zaproponował podjęcie działań, które choć w części powinny poprawić sytuację materialną doktorantek i doktorantów. Władze rektorskie będą także na ten temat rozmawiać z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego" - poinformowało PAP Biuro Prasowe UW.

Uczelnia przypomniała różne sposoby wspierania doktorantów, natomiast nie odniosła się bezpośrednio do postulatu podwyższenia kwoty stypendium doktoranckiego.

W informacji podkreślono, że uczelnia dysponuje określonym budżetem - pochodzącym przede wszystkim ze środków subwencyjnych przekazanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, ale także ze środków projektowych uzyskanych na prowadzenie badań naukowych oraz przychodów własnych wypracowanych przez jednostki organizacyjne uczelni.

"Władze Uniwersytetu Warszawskiego aktywnie wykorzystują wszelkie istniejące w budżecie uczelni rezerwy i oszczędności, dzięki którym mogłyby zwiększyć wydatki na wsparcie socjalne i rozwojowe skierowane do doktorantów. Jednocześnie władze uczelni nieustannie poszukują pozabudżetowych źródeł finansowania inicjatyw skierowanych do członków społeczności akademickiej, ze szczególnym uwzględnieniem osób o niskich i bardzo niskich dochodach" - podał UW.

Wśród podjętych działań uczelnia wymieniła m.in. system stypendialny. Z kolei w ramach programu Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza (IDUB; umożliwiający udział w wysokiej klasy projektach naukowych) realizowane jest zadanie "Kompleksowy program wsparcia dla doktorantów UW", obejmujący m.in. stypendia projakościowe wspierające działalność naukową doktorantów, w tym przygotowanie rozpraw doktorskich i przeprowadzenie badań, mikrogranty jako dofinansowanie aktywności publikacyjnej doktorantów, udział w specjalistycznych szkoleniach oraz kwerendach zagranicznych i krajowych, wyjazdy i badania naukowe.

Wprowadzone zostało również „Stypendium na Start” - m.in. dla doktorantów z najwyższymi wynikami w procesie rekrutacyjnym. "Rokrocznie Uniwersytet wspiera też działalność doktoranckich organizacji naukowych, tak przez przyznawanie dotacji celowych, jak i umożliwiając pozyskanie środków od Rady Konsultacyjnej ds. Studenckiego Ruchu Naukowego. Dla najlepszych doktorantów przygotowane zostały dodatkowe stypendia naukowe, które wspierają realizację nowatorskich rozpraw doktorskich oraz mobilność doktorantów" - poinformowało Biuro Prasowe.

Uczelnia podkreśliła, że wszystkie inicjatywy są podejmowane w porozumieniu z Samorządem Doktorantów UW. "Pragniemy bardzo wyraźnie podkreślić, że głos doktorantek i doktorantów jest dla nas bardzo ważny. Władze Uniwersytetu były i są otwarte na dialog dotyczący możliwych form wsparcia doktorantek i doktorantów w ich naukowym rozwoju" - podał UW.

Z postulatami poprawy warunków finansowych i socjalnych zwróciła się do rektora Uniwersytetu Warszawskiego Inicjatywa Doktorancka, skupiająca osoby kształcące się w Szkołach Doktorskich UW. Tekst petycji został w piątek przekazany PAP. Dokument - opublikowany w internecie 14 stycznia, a 31 stycznia złożony w rektoracie UW - podpisało ponad 1000 osób.

Jak podali autorzy listu, osoby kształcące się w Szkołach Doktorskich UW otrzymują minimalne ustawowe stypendia w wysokości 2667,70 zł brutto przed oceną śródokresową (czyli przez pierwsze dwa lata kształcenia), a po ocenie śródokresowej - 4109,70 zł brutto. "Obie te kwoty są niższe niż płaca minimalna, która w 2024 roku wyniesie 4240,00 zł brutto (od lipca 4300,00 zł brutto)" - napisano.

W liście wspomniano o "fatalnej sytuacji ekonomicznej doktorantów i doktorantek". "Obecne stypendia nie pozwalają na utrzymanie się oraz na pełnowymiarowe poświęcenie się pracy naukowej. Ma to negatywny wpływ na jakość badań, a także na zainteresowanie rekrutacją do Szkół Doktorskich" - podkreślono. Autorzy listu podali przykłady uczelni, na których wysokość stypendiów doktoranckich wzrosła - wymienili Uniwersytet Łódzki i Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu.

Inicjatywa sformułowała postulat, aby stypendium doktoranckie wzrosło do wysokości 4300,00 zł brutto przed oceną śródokresową i 6600,00 zł brutto po ocenie.

Zaapelowała również o utworzenie funduszu stypendialnego na ukończenie rozprawy doktorskiej dla osób przedłużających kształcenie w Szkołach Doktorskich. "Osoby te pozostają afiliowane przy Uniwersytecie Warszawskim, a ich osiągnięcia wpływają na jego renomę. Zarazem nie mogą one liczyć na finansowe wsparcie uczelni. Niewielka liczba osób, które złożyły dysertacje w ciągu przewidzianych przez ustawę czterech lat wskazuje, że dla wielu doktorantów i doktorantek jest to niewystarczający czas na przygotowanie rozprawy" - argumentują autorzy listu.

Wśród problemów do rozwiązania Inicjatywa wymieniła również poprawę "fatalnej" sytuacji mieszkaniowej doktorantów UW. "Wysokość stypendium doktoranckiego nie pozwala na wynajęcie mieszkania w Warszawie, a często nawet pokoju. Tymczasem w akademikach oraz w Domu Pracownika Naukowego brakuje miejsc, a ich stan techniczny jest alarmujący" - napisano.

Przedstawiciele Inicjatywy Doktorskiej odnieśli się również do zapowiedzi podwyżek dla nauczycieli akademickich, które mają wynosić 30 proc. minimalnej pensji profesorskiej.

"Podwyżka ta wpłynie na wynagrodzenia nie tylko profesorów, ponieważ pensja profesorska stanowi punkt odniesienia dla obliczania wysokości pensji innych pracowników naukowych uczelni. Zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, stypendium doktoranckie przed oceną śródokresową nie może być niższe niż 37 proc. podstawowej pensji profesorskiej, po ocenie śródokresowej – 57 proc. (...) Doktoranci na Uniwersytecie Warszawskim otrzymują najniższe dopuszczalne przez ustawę stypendium. Oznacza to, że doktoranci, którzy obecnie przed oceną śródokresową zarabiają 2667,70 zł brutto, po podwyżce zapowiedzianej przez ministra otrzymywać będą ok. 3468 zł brutto. To wciąż ok. 850 zł brutto mniej niż pensja minimalna, która od lipca 2024 r. wynosić będzie 4300 zł brutto" - wyliczono.

Inicjatywa Doktorancka powstała w styczniu 2024 r. przy Komisji Zakładowej OZZ Inicjatywa Pracownicza na UW. Doktoranci skupieni w Inicjatywie przypomnieli, że rozmowy dotyczące trudnej sytuacji finansowej osób kształcących się w Szkołach Doktorskich UW trwają "od wielu lat", a ich efekt jest "rozczarowujący".

Nauka w Polsce

bar/ agt/