Otwarte pokazy doświadczeń chemicznych dr. Tomasza Plucińskiego/Kandydatura w konkursie Popularyzator Nauki 2012

Pokazy dr. Plucińskiego kandydują do wyróżnienia – w kategorii Prezentacja popularnonaukowa - w VIII edycji konkursu "Popularyzator Nauki", organizowanego przez serwis Nauka w Polsce PAP przy współpracy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Największą część jego działalności kandydata obejmują otwarte pokazy doświadczeń chemicznych na Wydziale Chemii Uniwersytetu Gdańskiego, organizowane dla każdego - od przedszkolaka po - jak mówi - „stypendystę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych”, ale przede wszystkim dla tych, którzy choć odrobinę interesują się chemią.

Pokazy to przede wszystkim spotkanie z atrakcyjnymi doświadczeniami, czasami mało znanymi, na które nie ma czasu i odpowiednich odczynników w szkole. Odbywają się zawsze w piątek o godzinie 17.00 i trwają średnio dwie godziny, jednak czasami na prośbę młodzieży przeciągają się dłużej. Cykl doświadczeń trwa zwykle trzy lata, a każde spotkanie poświęcone jest określonemu tematowi. I tak poruszane są m.in. zagadnienia z fotochemii, np. fluorescencja węglowodorów i barwników organicznych, czerwona fluorescencja zielonego chlorofilu oraz świat w ultrafiolecie.

Interesującym działem jest tzw. chemia kuchenna - to właśnie podczas omawiania tego działu dr Pluciński przedstawia akumulator gazowy, ogniwo w ustach, wybawianie plam oraz chyba najważniejsze doświadczenie, na które wytrwali uczestnicy czekają do końca, czyli wybuch gazu ziemnego.

Doktor uświadamia uczestników o zagrożeniu wybuchu gazu ziemnego. Doświadczenie pozwala nie tylko usłyszeć i zobaczyć wielki wybuch, ale przedstawić i przypomnieć wielką tragedię, która zdarzyła się w Gdańsku podczas wybuchu gazu ziemnego w wieżowcu na alei Wojska Polskiego.

Ponadto podczas pokazów dr Pluciński omawia i przedstawia doświadczenia dotyczące reakcji fotochemicznych, reakcji enzymatycznych oraz wielu spektakularnych reakcji takich jak np. „wytrysk Ludwika”.

Z ciekawymi eksperymentami dr Pluciński wychodzi poza mury Wydziału Chemii. Od 2003 roku można go spotkać na Bałtyckim Festiwalu Nauki. Corocznie organizuje dwie imprezy festiwalowe, pierwsza to pokaz atrakcyjnych doświadczeń chemicznych, odbywający się we czwartek lub piątek, specjalnie dla uczniów z małych szkół w Łebie, Morągu, Tczewie, Darłowie, Ustce.

Druga impreza festiwalowa - "Zrób to sam – czyli zabawy z chemią" - odbywa się zawsze w soboty, trwa 6 godzin i jest przeznaczona dla całych rodzin. Zajęcia polegają na samodzielnym wykonaniu przez uczestników doświadczeń chemicznych pod okiem dr. Plucińskiego oraz często osób, które mu pomagają (są to zaprzyjaźnieni nauczyciele akademiccy), aby zapewnić uczestnikom całkowite bezpieczeństwo.

Dr Tomasz Pluciński jest bardzo komunikatywnym oraz cenionym przez słuchaczy wykładowcą. Stawia sobie ambitne zadania do wykonania i realizuje je z dużym powodzeniem i pasją. Imprezy festiwalowe od lat cieszą się ogromnym zainteresowaniem nie tylko młodzieży, ale również środowiska akademickiego.

Naukowiec odwiedza ze swoimi doświadczeniami również inne bardzo miejsca, np. Galerię Bałtycką w Gdańsku. To właśnie tam odbyły się imprezy: „Uniwersalna Stref Nauki” (w 2010 r.) oraz „Magia Nauki” (w 2011 r.). Impreza w Galerii Bałtyckiej spotkała się z dużym zainteresowaniem zarówno wśród młodzieży szkolnej, jak i dorosłych.

Popularyzator ze swoimi pokazami jeździ na występy gościnne. Był m.in. w SP nr 42 w Gdyni (18 maja 2011 r.), SP nr 20 w Wielkim Kacku (30 marca 2011 r.), III Gimnazjum w Malborku (18 listopada 2009 r.), Conradinum w Gdańsku (15 czerwca 2009 r.), Szkoła w Suchym Dębie (17 listopada 2009 r.). Ponadto dr Pluciński miał pokazy w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie (5-6 październik 2007 r.), w Centrum Hevelianum (19 czerwca 2010 r.), na Festiwalu Nauki w Białymstoku (20 kwietnia 2007 r.), na Tragach POLEKO w Poznaniu (22-24 listopada 2011 r.) i na zamku w Morągu (22 czerwca 2006 r.).

Interesującym doświadczeniem w jego działalności było uczestnictwo w Festiwalu Nauki w Barcelonie (Hiszpania) w listopadzie 2006 roku. Podczas tej imprezy dr Pluciński oferował widzom możliwość samodzielnego wykonania kilkunastu mało znanych doświadczeń chemicznych. Spotkało to się z bardzo dużym zainteresowaniem ze strony nie tylko młodych, ale również dorosłych Hiszpanów.

Uczony zajmuje się popularyzacją chemii od około 30 lat. Zbiorem dydaktycznych opisów jego doświadczeń jest strona internetowa: www.chem.univ.gda.pl/~tomek.

PAP – Nauka w Polsce

kol/ agt/