Nauka dla Społeczeństwa

19.03.2024
PL EN
20.10.2020 aktualizacja 22.10.2020

Kalkulator skuteczności maseczek

Fot. Adobe Stock Fot. Adobe Stock

Opracowany przez dwoje doktorantów kalkulator skuteczności maseczek pozwala obliczyć, jak indywidualne decyzje dotyczące wyboru maseczki mogą wpłynąć na liczbę osób zakażonych koronawirusem. Twórcy zachęcają do obserwowania, jak zmieniają się wskaźniki epidemii wraz z wyborem różnych środków ochrony.

Internetowe narzędzie popularyzujące wiedzę o sposobach zapobiegania rozwojowi pandemii opracowali Joanna Michałowska doktorantka Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu i Dominik Czernia doktorant Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie.

"Do stworzenia kalkulatora zainspirowała nas jedna z najnowszych publikacji naukowych, która ukazała się w lipcu tego roku. Pokazuje ona, jak ważne jest noszenie maseczek, i że indywidualne wybory i działania każdego z nas mają realny wpływ na rozprzestrzenianie się wirusa" - mówi Joanna Michałowska.

Aby użyć kalkulatora najpierw należy odpowiedzieć na pytanie "Czy nosisz maseczkę". Jeśli tak – wskazać, z jakiego materiału jest wykonana. Można zaznaczyć opcję zasłaniania nosa i ust apaszką lub szalikiem, maseczką z mieszanych materiałów - lub wybrać jeden z trzech najpopularniejszych typów maseczek.

Jak wyjaśniają autorzy kalkulatora, w zależności od tego wyboru zmienia się ważny parametr, określany jako współczynnik R0, spółczynnik reprodukcji wirusa. W kalkulatorze służy on do wyliczenia procentowej efektywności maseczki.

Z informacji zamieszczonych w kalkulatorze wynika, że maseczki materiałowe są tanie i łatwo dostępne. Ograniczają one wdychanie cząsteczek wirusa zawieszonych w powietrzu, są barierą dla płynów wydzielanych podczas kichania i kaszlu. Mogą być używane wielokrotnie pod warunkiem, że są w dobrym stanie i są odpowiednio czyszczone. Główny Inspektorat Sanitarny zaleca ich stosowanie w przestrzeni publicznej. Z kolei maseczki chirurgiczne, bardziej skuteczne jako bariera, wymagają częstego zmieniania i nie można ich używać wielokrotnie. Maseczki z filtrami N95/N99 mają wysoką skuteczność (w zależności od filtra, nawet 99 proc.), ale są znacznie droższe od pozostałych i wymagają wymiany filtrów.

Doktoranci przyjęli, że podstawowa wartość współczynnika R0 wirusa Sars-CoV-2 wynosi 2,5, jeśli nie zostaną wprowadzone żadne restrykcje, np. maseczki. Oznacza to, że każda chora osoba zaraża średnio od 2 do 4 osób. Kalkulator zakłada, że okres inkubacji wirusa wynosi 5 dni.

Jeśli na pytanie "Czy nosisz maseczkę" użytkownik odpowie przecząco, wówczas dowie się, że jego indywidualny wybór może przyczynić się do śmierci 1 osoby i wystąpienia 20 nowych zakażeń w ciągu 2 tygodni.

W ostatniej, trzeciej sekcji użytkownik może określić, jaki procent osób w społeczeństwie nosi maseczki. Po wpisaniu wszystkich tych informacji, otrzyma wyniki - szacunkową ilość osób, która uniknie zarażeniu dzięki stosowaniu maseczek, jako środka zapobiegającego rozprzestrzenianiu się wirusa. Pod kalkulatorem zamieszczone są wykresy obrazujące te wyniki.

„Jeśli 50 proc. społeczeństwa nosiłoby maseczki, podstawowa liczba odtwarzania R0 spadłaby do 0,9. Aby zatrzymać epidemię, R0 musiałoby być niższe niż 1” - stwierdzają doktoranci, powołując się na wcześniejsze wyniki badań.

Autorzy narzędzia zaznaczają, że ich kalkulator szacuje bardzo skomplikowane zależności w uproszczony sposób. Nie uwzględnia m.in. tego, jak kwarantanna wpływa na rozprzestrzenianie się wirusa.

Kalkulator skuteczności maseczek to kolejne internetowe narzędzie udostępnione przez krakowski start-up pod nazwą Omni Calculator. Na stronie internetowej oferuje już ponad 1,4 tys. różnotematycznych kalkulatorów. 

PAP - Nauka w Polsce

kol/ ekr/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024