Mikrobiom jelitowy ma związek ze sprawnością i wiekiem biologicznym

Coraz więcej badań wskazuje na powiązania mikrobiomu jelitowego (czyli obecnych w jelitach mikroorganizmów) z różnymi aspektami zdrowia, w tym ze sprawnością fizyczną i wiekiem biologicznym. Być może uda się stworzyć probiotyki, które zmieniają skład mikrobiologiczny jelit w celu promowania zdrowia.

Zsolt Radak z Węgierskiego Uniwersytetu Nauk o Sporcie i jego współpracownicy przebadali (DOI: doi.org/10.1101/2023.07.05.23292191) 80 wioślarzy-amatorów w wieku od 38 do 84 lat, którzy brali udział w regatach World Rowing Masters 2019 w Velence na Węgrzech.

Schematy treningowe wioślarzy były zróżnicowane – od codziennego treningu do treningu raz w tygodniu. Od każdego ze sportowców pobrano próbkę kału w celu zidentyfikowania bakterii w jelitach. Pobrano także próbki krwi, aby ocenić wiek biologiczny uczestników w oparciu o markery DNA; taki wiek nie zawsze jest zgodny z liczbą przeżytych lat.

Sprawność fizyczna wioślarzy była oceniana na podstawie różnych testów, na przykład pomiaru siły uścisku dłoni czy maksymalnego pochłaniania tlenu, które jest miarą wydolności układu sercowo-naczyniowego.

Jak się okazało, wyższy poziom różnorodności mikrobiomu jelitowego był powiązany z niższym poziomem sprawności fizycznej i przyspieszonym tempem starzenia biologicznego. Wydaje się to stać w sprzeczności z wynikami wcześniejszych badań, które łączyły niższą różnorodność mikrobiomów jelitowych z chorobami takimi jak otyłość i cukrzyca typu 2.

„Gdyby wszystkie bakterie były pożyteczne, to OK, bardzo łatwo byłoby powiedzieć, że im większa różnorodność, tym lepiej – zaznaczył Radak. - Ale również przy różnych rodzajach infekcji zwiększa się różnorodność patogenów. Jest wiele bakterii, których funkcja jest wciąż słabo poznana”.

Analizując specyficzne bakterie, które tworzyły mikrobiomy wioślarzy, naukowcy odkryli, że wyższy poziom bakterii przeciwzapalnych był związany ze zwiększonymi wskaźnikami sprawności i zmniejszonym tempem starzenia biologicznego, podczas gdy bakterie sprzyjające zapaleniom były powiązane z przyspieszeniem tego starzenia, a w niektórych przypadkach również z gorszymi wynikami w testach sprawnościowych.

Jako że badanie miało charakter obserwacyjny, nie dowodzi ono że mikrobiom jelitowy bezpośrednio wpływa na sprawność lub wiek biologiczny danej osoby. Osoby o wyższym poziomie sprawności mogą na przykład zdecydować się na zdrową dietę, która następnie wpływa na ich mikrobiom jelitowy.

Porównując wioślarzy pod względem płci (35 mężczyzn, 45 kobiet) autorzy odkryli, że wyższy poziom gatunków Actinobacteria i Proteobacteria był związany z przyspieszeniem biologicznego starzenia się wśród mężczyzn, natomiast w przypadku kobiet taki efekt związany był z obfitym występowaniem Bacteroidetes.

Jak wskazał Radak, lepsze zrozumienie roli mikrobiomu jelitowego w sprawności i starzeniu się może skłonić ludzi do przyjmowania probiotyków, które zmieniają poziom bakterii, aby opóźnić proces starzenia biologicznego.

Badanie dało tylko chwilowy obraz mikrobiomu jelitowego, wieku biologicznego i sprawności uczestników. Zdaniem ekspertów konieczne są dalsze, dłużej trwające prace, które dokładniej zbadają związek między mikrobiomem jelitowym, wiekiem biologicznym i sprawnością. Węgierscy autorzy ukończyli ostatnio półroczne badanie, w którym mikrobiom jelitowy uczestników został zmieniony za pomocą probiotyków, aby zmierzyć, czy wpłynęło to bezpośrednio na ich wiek biologiczny. Wyniki nie zostały jeszcze przeanalizowane. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ agt/