Noblista prof. François Englert doktorem honoris causa UW

"Prof. Englert dołącza do wąskiego grona wybitnych fizyków i laureatów Nagrody Nobla, którzy otrzymali honorowy doktorat naszej uczelni, takich jak m.in. Louis de Broglie, Frédéric Joliot-Curie czy Niels Bohr" - podkreślił cytowany na stronie internetowej Uniwersytetu Warszawskiego promotor honorowego doktoratu prof. Stefan Pokorski z Instytutu Fizyki Teoretycznej UW.

"Jest on postacią wyjątkową dla świata akademickiego, stając się wzorem dla wielu studentów i inspirując pokolenia fizyków. Jego zaangażowanie w przekazywanie wiedzy jest bezcenne dla przedstawicieli środowiska naukowego. Prof. Englert miał również znaczący wpływ na zainteresowania badawcze młodych teoretyków w Instytucie Fizyki Teoretycznej" - dodał.

Dziekan Wydziału Fizyki UW prof. Dariusz Wasik zaznaczył, że prof. Englert ma wielkie zasługi dla rozwoju wydziału oraz warszawskiej szkoły fizyki cząstek elementarnych.

Współpraca prof. Englerta z naukowcami z Uniwersytetu Warszawskiego przyczyniła się do rozwoju nowatorskich badań na Wydziale Fizyki oraz kształcenia kadry naukowej. Zostało otwartych ponad dwadzieścia przewodów doktorskich poświęconych badaniom nad zastosowaniami i uogólnieniami tzw. mechanizmu BEH (mechanizm Brouta, Englerta i Higgsa) w Modelu Standardowym, jak i w jego rozszerzeniach.

Jak podała uczelnia, prof. François Englert jest belgijskim naukowcem o polskich korzeniach – jego rodzice wyemigrowali z Polski w 1924 r.

W swoim wystąpieniu prof. Englert (ur. w 1932 r. w Brukseli) przedstawił drogę do kariery naukowca, skupiając się na tragicznym dzieciństwie w okupowanej przez nazistów Belgii. Rodzina prof. Englerta musiała ukrywać się ze względu na ryzyko deportacji.

"Studia na uniwersytecie obudziły we mnie zainteresowanie fizyką. Ta droga przyniosła mi radość zrozumienia oraz przyjemność ze współpracy naukowej. Pasja do nauki pozwoliła mi po części przezwyciężyć trudne wspomnienia" – stwierdził prof. François Englert.

Noblista ukończył studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki w Brukseli oraz fizykę na Wolnym Uniwersytecie w Brukseli (Université Libre de Bruxelle, ULB), gdzie w 1959 roku obronił pracę doktorską. Przez większość swojej kariery naukowej związany był z ULB.

W 1964 roku prof. Englert napisał – wspólnie z prof. Robertem Broutem – fundamentalną pracę Broken Symmetry and the Mass of Gauge Vector Mesons. W 2013 r. otrzymał – razem z prof. Peterem Higgsem (zm. 8 kwietnia 2024 r.) – Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za teoretyczne poznanie mechanizmu wyjaśniającego pochodzenie mas cząstek elementarnych, który został potwierdzony odkryciem cząstki elementarnej zwanej "cząstką Higgsa".

Doświadczenie, w trakcie którego potwierdzono istnienie cząstki, przeprowadzono w 2012 r. na Wielkim Zderzaczu Hadronów w CERN. "Mechanizm Brouta, Englerta i Higgsa (BEH) jest podstawowym elementem współczesnej teorii oddziaływań elementarnych opartej na kwantowej teorii pola z symetrią cechowania. Teoria znalazła potwierdzenie w doświadczeniach laboratoryjnych, umożliwiając zrozumienie ewolucji Wszechświata – od powstania nukleonów i jąder atomowych" - czytamy na stronie UW.

Po odkryciu mechanizmu BEH fizyk skoncentrował się na podstawowym problemie teoretycznym, jakim jest rozwiązanie pozornego konfliktu między klasyczną teorią grawitacji Einsteina a kwantowym opisem pozostałych oddziaływań, zwłaszcza teorią superstrun i supergrawitacji.

Oprócz Nagrody Nobla prof. Englert jest laureatem wielu innych prestiżowych nagród i wyróżnień, m.in. Prix Francqui (1982), Europejskiego Towarzystwa Fizycznego (1997), Nagrody Wolfa (2004), Nagrody Sakurai przyznawanej przez Amerykańskie Towarzystwo Fizyczne (2010) czy Nagrody Księcia Asturii w dziedzinie badań naukowych i techniki (2013).

Uroczystość wręczenia honorowego doktoratu odbyła się 23 kwietnia w Pałacu Kazimierzowskim na kampusie UW przy Krakowskim Przedmieściu.(PAP)

bar/ agt/